سوره مبارکه فاتحه
آیات 1 الی 7 / شماره 6 الی 46

سوره مبارکه بقره
تفسیر آسان - سوره مبارکه بقره

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 50
آیات 1 الی 9 / شماره 47 الی 73

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 51
آیات 10 الی 15 / شماره 74 الی 104

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 52
آیات 16 الی 22 / شماره 105 الی 151

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 53
آیات 23 الی 29 / شماره 152 الی 194

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 54
آیات 30 الی 37 / شماره 195 الی 237

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 55
آیات 38 الی 45 / شماره 238 الی 270

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 56
آیات 46 الی 52 / شماره 271 الی 307

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 57
آیات 53 الی 61 / شماره 308 الی 337

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 58
آیات 62 الی 69 / شماره 338 الی 367

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 59
آیات 71 الی 77 / شماره 368 الی 393

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 60
آیات 78 الی 83 / شماره 394 الی 425

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 61
آیات 84 الی 91 / شماره 426 الی 449

سوره مبارکه آل عمران / صفحه 62
آیات 92 الی 100 / شماره 450 الی 481

آیه 80 / شماره 406 / معنای ارباب

 دانلود فایل تصویری  دانلود فایل صوتی 
موضوع ۴٠۶: معنای ارباب.

موضوع اصلی آیه کلمه‌ی ارباب است؛ این‌که کسانی غیر از الله را به عنوان رب انتخاب کنند.

ارباب جمع رب و رب بدون الف و لام است؛ زیرا وقتی که الف و لام داشته باشد (الرب) فقط الله است به کسی دیگر الرب گفته نمی‌شود، ولی رب بدون الف و لام (به نقل از معجم مقاییس اللغه به نقل از مفردات راغب اصفهانی لسان العرب ابن منظور)؛ یعنی مالک، خالق، صاحب، سرور، آقا، بزرگ و همین‌طور رب؛ یعنی کسی که یک کار به هم ریخته را مرتب می‌کند، کسی که عیب کاری را اصلاح می‌کند یا کسی که امکاناتی فراهم می‌کند و در اختیار کسی قرار می‌دهد گفته می‌شود.

 به کسی که بچه‌ای بزرگ کند، از آن بچه محافظت و نگهداری کند، او را تربیت کند و پرورشش بدهد نیز رب گفته می‌شود، حتی عرب به کسی که به امور خانه رسیدگی می‌کند رب‌البیت می‌گویند یا کسی که یک ملکی را سرپرستی می‌کند روی آن کار می‌کند و یک سرمایه‌ای را رشد و نمو می‌دهد رب‌المال می‌گویند. رب مصدر است به طور استعاره به جای فاعل به کار می‌رود؛ یعنی کسی که صاحب خدمات و امکانات است، آن کسی که فعالانه دارد خدمتی را انجام می‌دهد کاری را به پیش می‌برد و شرایطی را در حق کسی مهیا می‌کند و می‌خواهد برایش کاری انجام بدهد در حقش خدمتی می‌کند، لطفی می‌کند؛

 مثلاً در سوره مبارکه یوسف علیه‌السلام کسی که با پیامبر یوسف هم زندانی بود، هم سلول بود، خواب می‌بیند که دارد از انگور شراب می‌گیرد «إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا» (یوسف/۳۶) بعد پیامبر یوسف علیه‌السلام خوابش را تعبیر می‌کند می‌گوید: «أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا» (یوسف/۴١)  اما یکی از شما به سرورش شراب می‌دهد (به آن آقایی که پیشش کار می‌کند)

پس رب در این‌جا؛ یعنی سرور، صاحب کار و رئیس کسی که از او حقوق می‌گیرد. در این‌جا آمده «فَيَسْقِي رَبَّهُ» بعد به او می‌گوید: «اذْكُرْنِي عِنْدَ رَبِّكَ» (یوسف/۴۲)  از من پیش سرورت (پیش آقایت) یاد کن، ولی او فراموش می‌کند بعد که پادشاه خواب می‌بیند و یوسف علیه‌السلام خواب پادشاه را تعبیر می‌کند (همان خواب هفت گاو چاق و لاغر که خودتان می‌دانید) بعد پادشاه آدم می‌فرستد که برو یوسف را بیاور؛ کسی که این‌قدر خوب این خواب را تعبیر کرده برو او را پیش من بیاور، ولی پیامبر یوسف علیه السلام به مأمور می‌گوید: «قَالَ ارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَاسْأَلْهُ مَا بَالُ النِّسْوَةِ اللَّاتِي قَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ» (یوسف/۵٠)  برو برگرد پیش رب خودت؛ یعنی پیش آقا و صاحب کارت؛ کسی که تو را فرستاده، از او ماجرای زنانی که دست‌شان را بریدند را بپرس تا تکلیف مشخص شود آن موقع من خدمت‌شان می‌رسم.

اول تکلیف من مشخص شود که آیا من گناه‌کارم یا بی‌گناه! خب پس این معنای رب است. فرمود: «قَالَ ارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ» پیش ربت برگرد و منظور صاحب کار است کسی که این شخص پیشش کار می‌کند و بزرگش است. تا این‌جا معنای رب بود حالا ببینیم آیه می‌خواهد چه بگوید: «وَلَا يَأْمُرَكُمْ أَن تَتَّخِذُوا الْمَلَائِكَةَ وَالنَّبِيِّينَ أَرْبَابًا» خیلی خوب دقت بکنیم که بحث بسیار مهمی است.