دانلود فایل تصویری  دانلود فایل صوتی 

﴿وَقَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنْزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ﴾

و جمعی از اهل کتاب گفتند: در آغاز روز ایمان بیاورید به همان چیزی که نازل شده است بر کسانی که ایمان آورده‌اند و در پایان روز کافر شوید تا از دین‌شان برگردند! (۷۲)

موضوع ۳۷۱: کنترل رفتار از کنترل احساسات شروع می‌شود.

این آیه هم در ادامه‌ی آیات قبل در مورد رفتار اهل کتاب صحبت می‌کند همه‌‌ی شما می‌دانید که انسان پر از انواع احساسات است. حال انسان همیشه یک‌نواخت نیست، یک‌بار خوب است، یک‌بار خراب، یک وقت خوشحال است، یک وقت غمگین، یک وقت غبطه می‌خورد دچار کینه می‌شود، یک وقت در حسادت می‌افتد و خیلی از احساسات دیگر در انسان است. 

انسان باید این احساسات را بشناسد این خیلی مهم است و بعد هر وقت که این احساسات در وجودش آمد آن‌ها را تشخیص دهد شناسایی‌شان کند که الان در چه حالتی وجود دارد، بعد از شناسایی علت آن‌ها را هم کشف کند که

چرا این احساس در او به وجود آمده مگر چه اتفاقی افتاده؟

و باید بررسی کند که آیا شایسته است که الان این احساس در او باشد؛ حسادت، غبطه، کینه و احساسات دیگر آیا دلیل‌هایشان موجه است یا خیر؟

باید دقت کنیم که دلیل‌هایمان نباید برخواسته از عقل و حس خودمان باشد؛ بلکه باید برخاسته از قرآن کریم باشد. اگر شخص دلیلش موجه نیست باید آن احساس و نیروی منفی را کنترل کند اگر توانست آن را شناسایی و کنترل کند این انسان، انسان موفقی است اتفاقاً یکی از رسالت‌های قرآن کریم همین است که ما به موقع احساسات‌مان را شناسایی و در صورت نیاز کنترل‌شان کنیم قرآن برای همین نازل شده و آیات بسیاری این را از ما می‌خواهد توحید برای همین است که آدم اعتماد و مرجعش را فقط الله قرار بدهد نه تشخیص دل خودش ایمان هم همین است که آدم فقط به الله اعتماد داشته باشد.

چرا این‌قدر مهم است که انسان در سایه قرآن کریم بر احساساتش مسلط باشد می‌دانید چرا؟!

زیرا رفتارهایی که از انسان سر می‌زند دقیقاً ناشی از همین احساسات است اگر انسان توانست بر احساساتش مسلط باشد می‌تواند رفتارش را هم کنترل کند، ولی اگر نتواند بر احساساتش مسلط باشد پرخاش می‌کند، بداخلاق می‌شود، بدی می‌کند، توطئه می‌کند، نقشه می‌کشد، حقه به کار می‌برد، ضربه می‌زند و خدا می‌داند که چه رفتارهای موذی‌گرانه و موذیانه از او صادر می‌شود.

این داستان انسان است و مهم نیست که انسان چقدر علم، سواد، شخصیت و پول داشته باشد مهم نیست که اهل کجا باشد در چه مکان و قرنی زندگی می‌کند این‌ها مهم نیست ذات انسان این است. حالا این آیه یعنی آیه ۷۲ دارد این را برای ما بیان می‌کند؛ افراد سرشناس، دانا و دانشمند اهل کتاب چون نتوانستند احساسات‌شان را شناسایی کنند و موفق نشدند طبق رهنمودهای کتاب آسمانی‌شان آن احساسات‌ را کنترل کنند حالا ببینید که چه کارهایی انجام می‌دهند؟ دست به چه جنگ و جدال‌هایی می‌زنند حسادت بر سرشان چه درآورده است.

و ما هم ممکن است با ریش، عمامه و جایگاه بالای اجتماعی همین داستان که برای دانشمندان اهل کتاب پیش آمد برای دانشمندان دینی‌مان پیش بیاید پس باید خیلی به این مسئله توجه کنیم، خیلی باید حواس‌مان را جمع کنیم وقتی امکان صدور چنین رفتاری از بالاترین سطوح اجتماعی و علمی وجود دارد دیگر من و شما که شاید در آن جایگاه نباشیم از باب اولی آن احساسات رفتارهای ما را خراب می‌کنند.

1. اهل کتاب چه کارهایی انجام دادند؟
2. آن‌ها را می‌خوانیم که چه کارهایی انجام دادند؟
3. چه نقشه‌هایی به کار بردند؟

ولی یک نکته را هم بگویم برای این‌که انسان روی احساساتش مسلط باشد هم در شناختن آن‌ها یعنی شناخت به موقع و هم کنترل به موقع آن‌ها مسلط باشد، به همین سادگی نیست خیلی تمرین و تلاش می‌خواهد، البته فهم این قضیه که برای شما بیان کردم کلی مسئله است، کلی کار را راحت می‌کند، ولی هنوز نیاز به تمرین و تلاش فراوان است.