دانلود فایل تصویری   دانلود فایل صوتی 

موضوع۱۲: چرا الْحَمْدُ لِلَّهِ ؟ چهار سوره دیگر با الْحَمْدُ شروع می‌شوند:

• ۱. الانعام: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ  
• ۲. الکهف: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجًا
• ۳. سبأ: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي الْآَخِرَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ  
• ۴. فاطر: الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
• ۵. الفاتحه: الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

چهار سوره‌ای که بیان شد..

به نحوی زیر معنای الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وارد می‌شوند، همچنین هر سوره و مقطعی از آیات که بخوانیم ردپایِ سوره حمد در آن یافت می‌شود. اما این مسئله یک نکته دیگری به ما می‌فهماند:

چرا بعد از الْحَمْدُ لِلَّهِ، خدا عزوجل توضیح داده رَبِّ الْعَالَمِينَ و به عنوان صفت الله یا بدل به ما توصیف کرده و توضیح داده که چرا باید الله را حمد بگوییم؟؟ چون رَبِّ الْعَالَمِينَ است.

تا اینجا دو مطلب مورد توجه‌مان بود:

• ١. اگر بخواهیم دین اسلام را بشناسیم در اولین سوره قرآن خودش را معرفی می‌کند. در بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ دین اسلام را شناختیم که رحمت است و نه غضب.
• ۲. و در الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ فهمیدیم که این دین مسیرش منطق واستدلال و اقناع است؛ یعنی خرد و عقل انسان را مورد خطاب قرار می‌دهد. چرا باید الله را حمد بگوییم؟؟

چون رَبِّ الْعَالَمِينَ است، آفریدگار هستی است، الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ است (در نهایت به نفع خودتان است)، مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ است و این حمد گفتن‌ها وارسی می‌شوند که آیا گفتید یا نگفتید؟ وقتی ما به احکامی دیگر نگاه جزئی می‌کنیم، باز هم خدا عزوجل با منطق قانع‌سازی آن را بیان فرموده؛ مثلا:

چرا باید نماز بخوانیم؟ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي: نماز را به پا دار تا «در یاد من باشی» (طه/۱۴) خدا در زندگی‌تان بیاید و  به فراموشی نخورید.

چرا باید روزه بگیریم؟

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» ﺍﻱ ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ! ﺭﻭﺯﻩ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮّﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﺪﻩ، ﻫﻤﺎﻥ‌ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﻣﻘﺮّﺭ ﻭ ﻟﺎﺯم ﺷﺪ، ﺗﺎ «ﭘﺮﻫﻴﺰگاﺭ ﺷﻮﻳﺪ» (البقره/١٨٣)

روزه بگیرید تا تقوایتان بالا برود، حس مسئولیت‌پذیری‌تان افزایش پیدا کند و بر اعضای‌تان محافظت و مدیریت داشته باشید.

چرا باید به حج برویم؟

مفصلا در سوره حج توضیح داده شده است. و به این شکل کل احکامی که خدا عزوجل از ما بندگانش خواسته، توضیحش هم به ما داده است، دلیل و حکمت و هدفش هم بیان فرموده است. البته، برای دسترسی به این دلایل و حکمت و هدف، به شدّت نیاز به تدبر است، ممکن است بعضی از ما اینکار را نکنیم و برای بعضی از احکامی که خدا عزوجل بیان فرموده «حکمت‌تراشی و هدف‌تراشی» کنیم، این مسئله زیبا نیست، زیرا سه آسیب وارد می‌کند: ١. صحبت خودمان را جایگزین صحبت خدا کردیم.

۲. تدبر را دور زدیم!

یعنی خدا در قرآن کریم بیان فرموده بود که چرا و چرا؟ ما آنها را مد نظر قرار ندادیم، فکر نکردیم، سراغش نرفتیم، خودمان از عقل خودمان یک چیزهایی بیان کردیم و نیازی به تدبر هم نیست.

٣. ممکن است آن حکمت‌تراشی ما اشتباه از آب دربیاید!

و در نتیجه دین اسلام عجیب و غریب در ذهن مردم جلوه کند. به همین خاطر خدا عزوجل به ما بندگان احترام گذاشته و با خرد، عقل و منطق ما صحبت کرده و هر آنچه دل آدم را قانع می‌کند بیان فرموده است.