موضوع ۳۸۱: پروژه مطالبه‌گری.

 خیلی وقت‌ها حق آدم را می‌خورند، ولی آدم باید حقش را پس بگیرد، ولی به چه روشی؟ به روش «إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا» به روش مطالبه‌گری آن هم با اصرار و مداومت، باید پیگیر باشد نه فقط یک بار بگوید و خسته شود باید مدام حق خود را مطالبه کند.

دین اسلام از مطالبه‌گری خوشش می‌آید

(یک وقت‌هایی واقعاً نمی‌شود حق آدم داده شود آدم نمی‌تواند واقعا حقش را بگیرد، بعد از تلاش فراوان باز هم نمی‌تواند حق خودش را بگیرد آن‌جا است که به تقدیر الله تن می‌دهد و آرامشش را به هم نمی‌زند و می‌رود دنبال زندگی راحتش و آن را به خدا می‌سپارد و زندگی‌اش را دچار اضطراب، آشوب، نگرانی، آشفتگی و ناراحتی نمی‌کند زمانی که حقش را خوردند؛ زیرا قیامت و خدایی است و ایمان دارد که به حقش می‌رسد دنیا کوتاه است و بعد از این دنیا هم دنیای دیگر، مجال دیگر و فرصت دیگر است و حتما آن‌جا به حقش می‌رسد و خیلی راحت به زندگی‌اش ادامه می‌دهد).

اما این‌که شخص مطالبه‌گر باشد از این جهت مهم است که

اگر نباشد برایش در زندگی ایجاد مزاحمت می‌شود و واقعاً در دنیا گرفتار می‌شود، اگر نتواند مطالبه‌گر باشد و حق و حقوقش را بخواهد. مطالبه‌گری یک پروژه منظم و روش‌مندی است، خود این آیه به روش‌مندی مطالبه‌گری دقت کرده و به ما یاد داده حالا خوب دقت کنیم روی آیه که فرموده: «ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ» ریشه‌ی این‌که آن‌ها حق مردم را می‌خورند و آن را نمی‌دهند را بیان کرده، پس ما هم برای مطالبه‌گری باید ریشه این را که طرف دارد حق ما را می‌خورد بفهمیم

 اما به چه شکل؟

 به روش پرسش‌گری، گفت و گو با خود طرف و پرسش‌گری؛ مگر این امانتی را دست تو ندادم، مگر قرض نگرفتی، مگر تعهد ندادی که طبق این قانون پرداخت کنی، مگر فلان مسئولیت را به عهده نگرفتی؟ چرا الان آن را که به امانت گرفته‌ای پس نمی‌دهی؟ چرا قرضی را که گرفته‌ای پس نمی‌دهی؟ چرا به مسئولیتی که خودت پذیرفته‌ای انجامش بده‌ای چرا انجامش نمی‌دهی؟

این پرسش‌گری است نه توبیخ فقط پرسش‌گری است. برای این‌که بداند دلیل فرد چه است که باعث شده است حق مردم را بخورد دلیلش چه است که مسئولیتی را به عهده گرفته، ولی مسئولیتش را انجام نمی‌دهد! شاید دلیل داشته باشد حتماً هم دلیل دارد؛

مثلاً این‌که بگوید من از این مسئولیت خوشم نمی‌آید، به اجبار مسئولیت را به من دادند من حقم است که مانند بقیه پول و خانه داشته باشم ولو این‌که بشود با دزدی یا به هر شکل. آن دلیل‌هایی که بیان می‌کند طرف باید این دلیل‌ها را بگوید شما بشنوید این خودش جزو پروژه است و بعد از آن که ریشه‌ی مسئله مشخص شد، نوبت می‌رسد به این‌که آن جواب و دلیلی را که داده به چالش بکشیم دلیل یهودیان این است؛ «ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ» می‌گویند از نظر ما این کار هیچ اشکالی ندارد که ما حق‌شان را بخوریم حالا دلیل‌شان که مشخص شد حالا نوبت می‌رسد به این‌که دلیل‌شان به چالش کشیده شود اگر غیر منطقی است

آیه می‌گوید: «وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ» این دلیل‌شان که به خودشان مجوز دادند صحت ندارد نه این‌گونه نیست! خدا اجازه نداده شما فکر می‌کنید که خدا اجازه داده، ولی خدا اجازه نداده شما فکر می‌کنید اگر این مسئولیت را انجام ندهید چون به زور آن را به شما تحویل داده‌اند، حق داری خیانت در امانت بکنی زیرا به خودت حق می‌دهی این پول، ماشین و فلان را داشته باشی آن موقع به چالش کشیده می‌شوی و اگر همه‌ی مردم این‌گونه فکر کنند آن موقع چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا راه حل دیگری نیست؟

 بعد از این‌که استدلال‌شان به چالش کشیده شد آن‌ها در استدلال‌شان به شک افتادند حالا نوبت به این است که راه درست و جواب صحیح را به او بدهی. در ادامه (آیه‌ی بعد) می‌فرماید: «بَلَى مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ» پس این پروژه‌ی مطالبه‌گری که در آیه دارد به ما یاد می‌دهد، گفت‌و‌گو با خود طرف است؛ پرسش‌گری تا رسیدن به دلیل اصلی و ریشه‌یابی و بعد از آن گفت‌و‌گو بر آن دلیل و به چالش کشیدن و به نقد کشیدن آن دلیل و بعد از این مرحله نوبت می‌رسد به حل مسئله.