موضوع ۳۸۰: از کوزه همان برون تراود که در اوست.

ممکن است برخی کارها و برخی احکامِ همه‌ی ادیان آسمانی بر آن اتفاق نداشته باشند و بین‌شان اختلاف نظر وجود داشته باشد، اما یک سری صفات هم هست که همه‌ی ادیان آسمانی و حتی ادیان غیر آسمانی بر آن اتفاق دارند. مثل: امانت‌داری، صداقت، خوش‌قولی، وفای به عهد این از نکات مثبتی هست که همه‌ی انسان‌های خوب همه‌ی ادیان آسمانی برا آن اتفاق دارند که خصلت‌هایی خوبی هست و باید رعایت شود.

 و از آن طرف خیانت در امانت، دروغ، بدقولی، بی‌مسئولیتی این‌ها از صفات منفی هست و همه‌ی مردم بر منفی بودنشان توافق دارند. این خصلت که در آیه ۷۵ بیان شد خصلت خیانت در امانت خیلی خصلت زشتی بود و همه‌ی مردم، همه‌ی ادیان بر زشت بودنش متفق‌اند. کسی که بهش اعتماد شده پول و سرمایه‌ای دستش داده شده حالا از اعتماد سوء‌استفاده می‌کند و در امانت خیانت می‌کند و آن پول را پس نمی‌دهد خیلی این صفت زشت هست.

حالا می‌خواهیم‌ بگوییم‌ که متاسفانه امروزه همین خصلت زشت که این آیه از اهل کتاب بیان می‌کند

همین خصلت زشت خود ما مسلمان‌ها در حق بقیه مسلمان‌ها یک وقت‌هایی انجام می‌دهیم این دیگر داد‌مان را به کجا ببریم واقعاً این مسئله دردناک است.

در حالی‌که نماز و روزه و توحید و بندگی و همه‌ی این‌ها برای‌مان آمده که این خصوصیات در زندگی برای‌مان نگه دارد. متاسفانه‌ ما معنای نماز و روزه و بندگی و توحید و رضای خدا و این‌ها را گم‌ کردیم‌ خیلی وقت‌ها یا فراموش می‌کنیم یا نمی‌فهمیم یا بد می‌فهمیم، قرض می‌گیریم، دبه در می‌آوریم که پس ندهیم. باید کار دادگاه و شکایت‌ باشه «إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا» و ما این کارها را انجام می‌دهیم نه یهودیان! علاوه بر یهودیان ما همان کارها را دوباره داریم‌ تکرار می‌کنیم. ممکن است برخی از ما با کسی شریک شده، سرمایه دستش دادند حالا سرمایه را پس نمی‌دهد، جایی رفته از مغازه‌ای جنس قرضی آورده، قسطی خریده، پای حساب و کتاب نمی‌آید قسطش را پرداخت نمی‌کند، حتماً باید تهدید و دعوا باشد.

چه‌قدر شکایت‌ها الان در جریان هست دقیقاً به خاطر همین مسئله‌ای که برخی از اهل کتاب انجام می‌دادند که خیلی مسئله‌ی زشتی هم بود. ولی شخصی که نماز می‌خواند شخصی که مسلمان هست همین کارها را انجام‌ می‌دهد متاسفانه. زن و شوهر با هم تعهد زن و شوهری دارند، زندگی مشترک را با هم شروع کردند، ولی اسرار دل‌شان را به کسی دیگر می‌دهند در زندگی خانوادگی کم صبرند، بی‌جنبه‌اند، بی‌حوصله‌اند، مهر و محبت ندارند، مهر و محبت‌شان فدای کسی دیگر می‌شود، خیانت می‌کنند و خیلی کارهای بد، صفات رذیلت دیگر انجام می‌دهند.

خب به نظر شما چرا ما اینطوری شدیم؟؟

 همه‌ ما این ضرب المثل را شنیدیم که‌ می‌گوید از کوزه همان برون تراود که در اوست این حکایت از انسان دارد آدم هر جور فکرش کار ‌کند، هر جور اندیشه‌اش باشد همان‌جور هم عمل می‌کند و دقیقاً دین اسلام که آمده برای این که فکر آدم را و اندیشه آدم را تصحیح کند تا رفتارهایی که از او صادر می‌شود آن رفتار‌های صحیح محترمانه و ارزشمندی باشد ایمان یعنی همی. مثلا اگر آدم‌ فکر کند که شخصیتش بی‌ارزش است، دست به کارهای بی‌ارزش می‌زند، خیانت می‌کند، دروغ می‌گوید، همین کارها را انجام می‌دهد، بدهی‌اش را حاشا می‌کند و اگر فکر بکند که شخصیت‌اش با ارزش است، فکر کند که خدا دارد، خدا بالا سرش هست و دارد آن را می‌بیند، فکر کند که قیامت دارد هیچ وقت دیگر آن موقع سراغ کارهای پوچ و بی‌ارزش نمی‌رود، خیانت نمی‌کند، فکر مواد و مشروب و خودکشی و این‌ها به ذهنش نمی‌آید.

در مورد مردم هم به همین شکل، اگر برای مردم ارزش قائل باشد دیگر غیبت نمی‌کند، تهمت نمی‌زند، برعکس کمک، اعتماد، تعاون، صداقت، احترام این‌ها از او صادر می‌شود، ولی اگر مردم را بی‌ارزش بداند، سطح ارزش مردم را پایین تر از سطح خودش ببیند، آن موقع است که غیبت و تهمت و دروغ و خلاف وعده و قسم دروغ و حرام خواری و همه‌ی این‌ها از او صادر می‌شود.

«لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ» مردم را از خودشان پایین‌تر حساب می‌کردند. ما اگر پایین‌تر حساب کردیم و بعد فکر نکردیم که ما مورد بازخواست قرار می‌گیریم، چون ما نماز می‌خوانیم، حج رفتیم، قرآن می‌خوانیم این کار را انجام می‌دهیم خدا ما را بازخواست نمی‌کند از این کارهایمان می‌گذرد. اگر این جور مثل یهودیان صحبت کردیم «لَيْسَ وعَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ» آن موقع مثل آن‌ها این کارها را انجام می‌دهیم پس یادمان باشد که از کوزه همان برون تراود که در اوست.

و قرآن کریم هم فراوان در مورد فکر و اندیشه‌ی انسان، در مورد ایمان انسان، در مورد ارزش‌مندی انسان صحبت کرده، نماز و روزه هم برای‌مان گذاشته که این‌ها را فراموش نکنیم، الله با ما به وسیله قرآنش حرف زده، با ما ارتباط گرفته، آفریدگار هستیِ، ولی با ما ارتباط گرفته تا نگاه‌مان را  نسبت به خودمان نسبت به انسان‌های دیگر درست کند، نگاه و فکرمان را تصحیح کند تا به این اخلاقی که یهودیانِ منفی باف و منفی‌نگر انجام می‌دادند ما آن‌ها را انجام ندهیم.

 توضیحات بیتشر در برنامه سلسه مباحث ایمانی و در برنامه ۲۷ شمش طلا بیان شده آن‌هایی که علاقه دارند آن‌جا می‌توانند دنبال کنند.