موضوع ۲۸: سرچشمه‌ عبادت کجاست؟؟

اما آن بخش از کارهایمان که بین ما و الله انجام می‌گیرد، اعمالی چون نماز و روزه عبادت‌اند و کسی در این شکی ندارد و اصل عبودیت‌اند، خصوصاً توحید و ایمان به اللّه که اساس و شالوده است و تمام کارهای دیگر بعد از ایمان به الله شروع می‌شود. ما موقع انجام این عبادات ممکن است با یک مسئله مواجه شویم و آن این است که عبادات را به نیت بندگی انجام ندهیم و این چالش بزرگی است که باید از پس آن برآییم.

ما اگر نماز می‌خوانیم حتی سر به سجده گذاشتیم، ولی اگر نیت بندگی نداشته باشیم، آن قسمت بندگی نکردیم.

عباداتی که بین ما و الله انجام می‌گیرد؛ مثل نماز و روزه به دو دسته تقسیم می‌شود:

• ۱-عباداتی که ۰ تا ۱۰۰ آن باید با حضور قلب باشد.  مثل نماز، هیچ قسمتی از آن نیست که ما آزاد باشیم و این نمازهای‌مان که در آن نقض داریم بالاخره باید تلاش کنیم و تمرین کنیم تا کم کم بهتر شود و دنبال چیزهایی که می‌خوانیم باشیم، نه در نماز دنبال مسائل شخصی و دغدغه‌های زندگی باشیم، تلاش کنیم نمازهایمان درست باشد، ولی بیش از اندازه هم سخت نگیریم که خدای نکرده به مشکلات دیگری دچار نشویم.
• ۲- عباداتی که شروع آن فقط با نیت بندگی است و بعد از آن می توانیم کارهای شخصی انجام دهیم. مثل روزه، نیت روزه را می‌آوریم و روزه‌مان شروع می‌شود و بعد از آن حرف می‌زنیم، می‌خوابیم، رانندگی می‌کنیم، کارهای روزمره‌مان را انجام می‌دهیم و در عین حال روزه هم هستیم، ما بالاخره انسانیم و باید در زندگی فعالیت داشته باشیم و اتفاقا همین فعالیت‌های زندگی هم امر خداست، پس با نیت روزه ثبت نام بندگی روزه داری می‌کنیم و بعد دنبال کارهای‌مان می‌رویم. خیلی دقت کنیم داریم به مسئله اصلی می‌رسیم.

آن سه بخشی که خدمت شما عرض کردم؛ رفتارمان با دیگران، کارهای شخصی و رفتارمان با طبیعت اگر این سه بخش هم با نیت بندگی انجام شود عبادت می‌شود و شامل إِيَّاكَ نَعْبُدُ می‌شود.

مثلا کار می‌کنیم، دانشگاه می‌رویم، درس می‌خوانیم، با قایق یا لنج صیادی هستیم، در نانوایی نان می‌پزیم، مغازه داریم، شاگردیم، خیاطیم، استاد بناییم، در آشپزخانه پخت و پز می‌کنیم، دختر خانه، پسر خانه کمک مادر می‌کند، آقا در خانه آقایی می‌کند و هوای خانمش دارد که با کارهای زیاد زود شکسته نشود، یا در خانه خطاهای قابل بخشش می‌بینیم و می‌بخشیم و آن را تبدیل به اعصاب خوردکنی نمی‌کنیم همه‌ی اینها وقتی در ضمیر ما الله حاضر باشد و برای الله انجام می‌شود إِيَّاكَ نَعْبُدُ می‌شود چرا؟

چون همه‌ی این اعمال اللّه فرموده است؛ کار کردن: «فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ … » (الجمعة/ ۱۰) پس هنگامی‌که نماز پایان یافت، (برای کسب رزق و روزی) در زمین پراکنده شوید، و از فضل الله طلب کنید.  به همسرمان کمک کنیم: «وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» (النساء/ ۱۹) و با آن‌ها بطور شایسته رفتار کنید.  به پدر و مادرمان کمک کنیم: «وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا» (البقره/ ۸۳) و به پدر و مادر  نیکی کنید. ببخشیم: «وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ» (آل عمران/ ۱۳۴)

 و از مردم در می‌گذرند. دانشگاه برویم درس بخوانیم: «قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ»

بگو: «آیا کسانی‌که می‌دانند، و کسانی‌که نمی‌دانند یکسان هستند؟!».(الزمر/ ۹) کارآفرینی کنیم: پیغمبر خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: کسی که کار بلد نیست، کار به او یاد بده، کارآفرینی کنی. و هزار آیه و حدیث دیگر که  به ما یاد می‌دهد این‌ها امر الله هستند، پس اگر به نیت رضای الله باشند عبادت به حساب می‌آیند. حالا ارزش مطالعه و علم معلوم می‌شود، چقدر موثر است که قرآن را با ترجمه چند بار ختم کنیم و احادیث پیغمبر را مطالعه کنیم تا هر چه بیشتر میدان إِيَّاكَ نَعْبُدُ وسعتش متوجه شویم.