﴿أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ﴾

آيا آن‌ها غير از دین الله رو جستجو می‌کنند؟! در حالی که تمام كسانى كه در آسمان‌ها و زمين هستند با علاقه و اشتیاق، یا بدون علاقه و اشتیاق در برابر او تسليمند و به سوى او باز گردانده می‌شوند. (۸۳)

موضوع ‌۴۲۰: مقایسه بین‌ انسان و عالم وجود

آیه ۸۳ یک جمع بندی است و یک خروجی است که از آیات قبل می‌خواهد دست ما بدهد. در این آیه به ما توجه می‌دهد به کل عالم وجود. خوب دقت کنیم، ما در کل عالم وجود یک خالق داریم و بی نهایت مخلوق. انسان یک مخلوق از میان مخلوقات عالم است. آن هم از نوع خیلی کوچکش.

آیه دارد مقایسه می‌کند بین انسان و مخلوقات دیگر و آیه دارد موضع جهان هستی را در مقابل الله بیان می‌کند. می‌فرماید همه مخلوقات عالم وجود، همه و همه تسلیم الله هستند. حتی آن که عدم هست به وجود نیامده آن هم تسلیم الله. هر وقت الله به او دستور داد به وجود بیاید به فرمان الله به وجود می‌آید. پس هیچ کدام از این‌ها از وجود و عدم از فرمان الله تمرد و سرکشی ندارند.

این خصوصیت عالم وجود است. اما حالا بیایم در انسان. انسان خیلی از آن‌ها برای این که تسلیم الله شوند، خیلی دست و پا می‌زنند، خیلی زور می‌زنند، تلاش می‌کنند که تسلیم الله نشوند. خیلی‌ها حاضرند بمیرند، ولی تسلیم الله نشوند. خیلی عجیب است حاضرند بروند زندان شکنجه ببینند، حاضرند هزار مشکل روحی و جسمی برایشان پیش بیاید، ولی تسلیم الله نمی‌شوند. فحشا می‌کند، دزدی می‌کند، اختلاس می‌کند، قرص و مواد خطرناک مصرف می‌کند، نماز نمی‌خواند و هزار گناه دیگر انجام می‌دهد. تازه از عواقب این کارها می‌داند که آن‌هایی که رفتند به سمت دزدی و اعتیاد و گناه‌های دیگر.

در همین دنیا چه مصیبت‌هایی سرشان در آمده یا که شنیده در آخرت امکان دارد چه عواقبی بر سرشان بیاید، این‌ها را می‌دانند، این‌ها را می‌بینند، ولی باز حاضر نیستند تسلیم الله بشوند. فکر می‌کنند این‌ها مسائل شخصی است. هر جور دوست داشتند می‌توانند تصمیم بگیرند، فکر می‌کنند اشکالی ندارد تصمیمی بگیرند ولو که به خودشان یا دیگران آسیب بزنند. فکر می‌کنند خلاف قانون است، خلاف عرف جامعه است، درحالی که همه این‌ها خلاف امر خداست، خلاف دین خداست، فکر نمی‌کنند که اصل داستان این است که آدم باید تسلیم الله شود، ولی آن‌ها دارند دین الله را زیر پا می‌گذارند، دین الله را رها کردند دین شیطان و دین هوس و دین گمراهان عالم را دارند اجرا می‌کنند جای دین خدا. حالا آیه دارد می‌پرسد «افغیردین الله یبغون» آیا آن‌ها دنبال دینی غیر از دین الله هستند؟ «وله اسلم من فی السموات والارض طوعا وکرها» درحالی که تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین‌اند همه تسلیم الله‌اند بخواهند یا نخواهند و آن‌ها به سوی الله برخواهند گشت.