صفحه ۱۵۳

«قَالاَ رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ»(اعراف/۲۳)

گفتند: «پروردگار ما! ما در حقّ خودمان ظلم کردیم و اگر تو ما را نبخشی و به حال ما رحم نکنی، بدون شک که ما از خسارت‌دیدگان خواهیم شد.»

گفتند دو نفری‌شان آدم و حوّا، پروردگار ما، ما در حقّ خودمان ظلم کردیم و اگر تو ما را نبخشی و به حال ما رحم نکنی و در حقّ ما مهربانی نکنی بدون شک که ما از خسارت‌دیدگان خواهیم شد. بعد از این‌که از آن درخت خوردند و لباس از آن‌ها گرفته شد، مورد توبیخ الله قرار گرفتند، دیگر بهانه درنیاوردند، کارشان را توجیه نکردند واقعیت را گفتند که خدایا ما در حقّ خودمان ظلم کردیم، یعنی ما به خودمان با این کارمان ضرر زدیم و ضرر هم متوجه خودشان شده بود دیگر، چون هم الله که از آن‌ها راضی بود حالا دارد توبیخ‌شان می‌کند، این یک ستم هست که در حق خودشان کردند؛ لباس از ایشان گرفته شد و خیلی چیزها از دست دادند و این بود که یعنی هر گناهی، انسان دارد به خودش در حقیقت ستم می‌‌کند به این قضیه اعتراف کردند و گفتند که اگر این را (این عمل سیاه را، این نافرمانی را) از پرونده‌ی ما پاک نکنی، و در حقّ ما هم رحم نکنی، گفتند که: «شکی نیست که ما از خسارت‌دیدگان می‌شویم، ما ضرر خواهیم کرد.»

«قَالَ اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ»(اعراف/۲۴)

گفت: «پایین بروید که بعضی از شما دشمن بعضی دیگر خواهید بود، و در زمین برای شما محل استقرار است و امکانات هم برای‌تان آن‌جا مهیا است تا زمانی که شما فرصت دارید.

الله گفت: «همگی‌تان پایین بروید «اهْبِطُواْ» از این‌جا پایین بروید که بعضی از شما، دشمن بعضی دیگر خواهید بود، يعنی آن‌ها را (آدم و حوّا و ابلیس را) از آن موقعیت از بهشت بیرون‌شان کرد و در حالی شما بیرون می‌روید جایی زندگی می‌کنید که آن‌جا دشمن هم هستید، کجا بروید؟ «وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ» و در زمین برای شما محل استقرار هست، محل زندگی هست، همه چیز آن‌جا برای‌تان فراهم شده، «مُسْتَقَرٌّ» محل زندگی و استقرار، «وَمَتَاعٌ» امکانات هم برای‌تان آن‌جا مهیا است، امکاناتی که در زندگی لازم‌تان می‌شود از آن استفاده کنید هم برا‌ی‌تان مهیا شده، تا کی؟ «إِلَى حِينٍ» تا زمانی که شما فرصت در دست دارید، حالا هر کسی بنا بر عمری که قرار است در دنیا زندگی بکند.

«قَالَ فِيهَا تَحْيَوْنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ»(اعراف/۲۵)

الله گفت که: «در آن‌جا شما زندگی می‌کنید، و در همان زمین هم می‌میرید، و از همان زمین هم خارج می‌شوید.»

الله گفت که: «در آن‌جا یعنی در همان زمین شما زندگی می‌کنید، نسل بعد از نسل می‌آیید، می‌روید، می‌آیید می‌روید… و در همان زمین هم می‌میرید و از همان زمین هم خارج می‌شوید «وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ» این هم برنامه‌ی شما! چیده شد، مرتب شد و بروید زندگی‌تان را شروع بکنید و از این نقطه، شروع حیات انسان در روی زمین مهیا شد که ما الان، بعد از قرن‌ها الان نوبت ما است و همین‌جور دارد می‌رود.

«يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ»(اعراف/۲۶)

ای بنی آدم! قطعاً ما بر شما لباسی را نازل کردیم که عورت شما را می‌پوشاند، و همچنین مایه‌ی زینت شما است و لباس تقوا، آن بهتر است، آن از آیات الله است تا شما متذکّر شوید.

ای بنی آدم! (ماها)، قطعاً ما بر شما لباسی را نازل کردیم که عورت شما را می‌پوشاند، اندام جنسی شما را می‌پوشاند و هم‌چنین مایه‌ی زینت شما است، «وَرِيشًا» یعنی زینت‌بخش شما است؛ یعنی شما را پیراسته می‌کند، زیبا و قشنگ و خوش‌تیپ می‌کند. ما هم‌چنین لباسی برای شما قرار دادیم که برای تکریم شما است، برای احترام شما است. «وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِكَ خَيْرٌ» و لباس تقوا، آن بهتر است علاوه بر این لباس، این نعمت، لباس تقوا که خودتان را با احساس مسئولیت، با دغدغه با این‌که فرمان‌های الله چیست؟ آن‌ها را رعایت بکنید، با این فکر، با این حس این را داشته باشید، تقوا را داشته باشید، این لباس برای شما بهتر است. آن از آیات الله است، «ذَلِكَ» یعنی همان لباس ظاهری که هم عورت را می‌پوشاند (یک) و هم مایه‌ی زینت انسان است (دو) و هم لباس تقوا است (سه) می‌گوید: «این‌ها از آیات الله است تا شما متذکر بشوید، متوجه بشوید که الله چه نعمت‌هایی داده است.» به همین لباس یعنی دقّت بکنید و این از آیات الله است که تفاوت انسان با سایر حیوانات از همین لباس تفاوت و تکریمش شروع می‌شود، پس این از آیات الله است تا شما متذکّر بشوید، متوجّه بشوید که الله‌ چه زندگی‌ای را می‌خواهد برای شما رقم بزند که البته از آن‌ور، افراد دیگر هستند، شیاطین هستند که بدون لباس می‌خواهند که زندگی را برای‌تان رقم بزنند که آیه‌ی بعد بیان می‌کند.

«يَا بَنِي آدَمَ لاَ يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُم مِّنَ الْجَنَّةِ يَنزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لاَ تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاء لِلَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ»(اعراف/۲۷)

ای بنی آدم! شیطان شما را به فتنه نیندازد، آن طوری که پدر و مادرتان را از بهشت اخراج کرد؛ که از آن دو لباسشان را می‌کند تا این که عورتشان را برهنه کند، بدون شک که آن (ابلیس) شما را می‌بیند، هم خودش هم قبیله‌اش، به گونه‌ای که شما آن‌ها را نمی‌بینید؛ بدون شک که ما شیاطین را دوستانی قرار دادیم برای کسانی که ایمان نمی‌آورند.

ای بنی آدم! شیطان شما را به فتنه نیندازد، شما را به دردسر نیندازد، آن‌طوری که پدر و مادرتان را از بهشت اخراج کرد، مواظب باشید! در پی شما هم هست، شما را به فتنه نیندازد، گرفتارتان نکند، همان‌طوری که پدر و مادرتان را گرفتار کرد، آن‌ها را از جنّت بیرون کرد، مواظب خودتان باشید، که از آن دو لباس‌شان را می‌کند، «يَنزِعُ» لباسشان را از آن‌ها می‌گرفت، تا این‌که عورت‌شان را برهنه کند و عورت‌شان را آشکار کند، مواظب باشید که لباس‌تان را از شما نگیرد (شیطان) نه شما را از بهشت خارج بکند (مثل آن‌ها) و نه هم لباس‌تان را از شما بگیرد، حیای‌تان را از شما بگیرد که البته چه‌قدر هم تفاوت وجود دارد آن چیزی که الله می‌خواهد با آن پوشش و آن تکریم و شخصیت، و شیطان و دار و دسته‌ی شیطان که می‌خواهند لباس را از انسان‌ها بگیرند، لباس‌هایشان را نصفه کنند (نیمه، کوتاه، عریان) مواظب باشید شیطان با شما این کار را انجام ندهد و قشنگ دارد فرهنگ امروزی جهان را به تصویر می‌کشد، از همین پوشش که نشانه‌ی تفکّر، اعتقاد و دین‌داری شخص هست، از همین جا مشخص می‌شود در دنیا فراوان وجود دارد و قرآن قشنگ دارد امروزه همین مسائلی که وجود دارد برای ما دارد بیان می‌کند، مسائل امروز مواظب باشید، این‌ها این کارها را می‌کنند، مواظب باشید شما گول شیطان را نخورید، شما را به دردسر نیندازند. «إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لاَ تَرَوْنَهُمْ» بدون شک که آن (یعنی ابلیس) شما را می‌بیند، هم خودش و هم قبیله‌اش، قوم و قبیله‌اش، دار و دسته‌اش، همکارانش، شما را می‌بینند به گونه‌ای که شما آن‌ها را نمی‌بینید، قشنگ شما را رصد می‌کنند، تحت نظر آن‌ها هستید و شما را مشاهده می‌کنند ولی شما به هیچ جهتی آن‌ها را نمی‌بینید که این، کار را سخت‌تر می‌کند، خطرناک‌تر می‌کند و بیشتر باید مواظب بود. بدون شک که ما شیاطین را دوستانی قرار دادیم برای کسانی که ایمان نمی‌آورند، ایمان به این قرآن، به قیامت، به الله، حالا دیگر شیطان دوست آن‌ها، یاور آن‌ها می‌شود و قشنگ آن‌ها را هم از ایشان جنّت از ایشان می‌گیرد، لباس‌شان را می‌گیرد، حیا، تقوا و همه چیز از ایشان می‌گیرد، شیاطین می‌شوند دوست و دوست‌دار آن‌ها. بعد که شیطان دوست‌شان شد چه اتفاقی می‌افتد؟

«وَإِذَا فَعَلُواْ فَاحِشَةً قَالُواْ وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ»(اعراف/۲۸)

و زمانی که کار زشتی مرتکب شوند، می‌گویند که: «پدران‌مان را بر همان یافتیم، الله هم به ما امر کرده است.» بگو: «بدون شک که الله هرگز به فحشا امر نمی‌کند آیا شما بر الله چیزهایی می‌گویید که نمی‌دانید؟»

و زمانی که کار زشتی مرتکب شوند «فَعَلُواْ فَاحِشَةً» هر نوع کار زشتی که بیشتر مسائل جنسی هست، مسائل عفّت، حیا هست وقتی که انجامش می‌دهند، می‌گویند که: «پدران‌مان را بر همان یافتیم.» یعنی این قضیه جدید نیست، سال‌های سال این عادی است، مردم انجام می‌دهند، این فرهنگ عمومی است، گذشتگان ما هم تاریخچه دارد، تاریخچه‌ی چندین ساله دارد این کارها، این بی‌حیایی‌ها، این ارتباطات، این کارهای زشت، زنا و چیزهای دیگر «وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا»، «وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا» تازه الله هم به ما امر کرده، یعنی هم رنگ و بوی تاریخی به آن می‌دهند و هم رنگ و بوی دینی و خدایی که دیگر کسی از بی‌حیایی، از پوشش بد، از کارهای بد خجالت نکشد. بگو، جواب‌شان بده که: «إِنَّ اللَّهَ لاَ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء» بدون شک که الله هرگز به فحشا به کارهای زشت امر نمی‌کند. الله که الله است با آن همه حکمت و علمش و رحمتش هرگز به فحشا امر نمی‌کند، آیا شما بر الله چیزهایی دروغ‌ می‌گویید که نمی‌دانید چه می‌گویید؟» «أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لاَ تَعْلَمُون؟»

«قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُواْ وُجُوهَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ (اعراف/۲۹)

بگو: «الله به قسط امر می‌کند الله امر می‌کند که شما چهره‌هایتان را نزد هر مسجدی به سمت الله کنید و الله امر می‌کند که به درگاه او آن هم با اخلاص دعا کنید. همان‌طوری که شما را شروع کرد برمی‌گردید.

بگو: «الله به چه امر می‌کند؟» الله به فحشا که امر نمی‌کند! الله به قسط امر می‌کند همه چیز را عادلانه انجام دادن، نه این‌ور نه آن‌ور، نه صفر نه زیاده‌روی، میانه، عدالت، الله به عدالت امر می‌کند در تمام چیزها (این یک) بعد الله امر می‌کند که شما چهره‌هایتان را نزد هر مسجدی، محل عبادتی به سمت الله کنید (راست درست و محکم) یعنی هر جا که بخواهید برای الله عبادت بکنید، سجده بکنید، حالا داخل مسجد باشد یا جای دیگر باشد، وقتی زمان عبادت یا مکان عبادت هست الله امر می‌کند که چهره‌هایتان را راست و درست و محکم سمت او کنید؛ یعنی خالص برای الله باشید، عبادت‌های‌تان برای الله باشد. «وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ» و الله امر می‌کند که به درگاه او دعا کنید، او را فرا بخوانید «وَادْعُوهُ» آن هم با اخلاص «لَهُ الدِّينَ» فرمانبر او باشید، خالصانه مطیع او باشید، الله به این‌ها امر می‌کند، این‌جوری محکم ارتباط شما با الله استوار برقرار باشد، الله به این‌ها امر می‌کند. «كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ» همان‌طوری که شما را شروع کرد برمی‌گردید. یعنی این‌هایی که الله امر می‌کند اگر انجام ندادید و دست به کارهای فحشا زدید خب چه‌طوری شما آمدید؟ الآن در دنیا وجود دارید؟ چه‌طور شروع شد؟ تاریخ شما در این کره‌ی زمین که بیان کرد، به همان سادگی که شروع شدید، شما را آورد، به همان سادگی شما به سمت الله برمی‌گردید حالا وقتی که به سمت الله برگشتید، حالا مردم به دو دسته تقسیم می‌شوند.

«فَرِيقًا هَدَى وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاء مِن دُونِ اللَّهِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ (اعراف/۳۰)

گروهی را هدایت کرد و گروهی بر آن‌ها گمراهی، محقّق شده است زیرا که آن‌ها شیاطین را به عنوان دوست‌شان و دل‌سوزشان انتخاب کرده‌اند و فکر می‌کنند که دارند راه هدایت می‌روند.

گروهی را هدایت کرد و گروهی بر آن‌ها گمراهی محقّق شده، بر سرشان خورده، این دیگر برای‌شان رقم خورده که این‌ها گمراهند. پس دو دسته‌اند: آدم‌های درست‌کردار و انسان‌های با کردار ناپسند، گمراه. چرا؟ چرا گمراه؟ دلیل دارد، «إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاء» زیرا که آن‌ها شیاطین را به عنوان دوست‌شان و دل‌سوزشان انتخاب کردند. شیطانی که داستانش گذشت که چه عقده‌ای به نسبت آدم دارد آن‌ها این شیطان را به عنوان دوست‌شان انتخاب کردند و الله را رها کردند «مِن دُونِ اللَّهِ» تازه فکر هم می‌کنند که راه هدایت دارند می‌روند «وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ» فکر می‌کنند که دارند راه درست، راه هدایت دارند می‌روند در حالی که قشنگ دارند در مسیر شیطان می‌روند.