صفحه ‌۶۳

«وَكَيْفَ تَكْفُرُونَ وَأَنْتُمْ تُتْلَى عَلَيْكُمْ آيَاتُ اللَّهِ وَفِيكُمْ رَسُولُهُ وَمَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ» (آل‌عمران‌/۱۰۱)

وچگونه شما کافر می‌شوید، درحالی‌که تلاوت‌ می‌شود بر شما آیات الله، و بین شما حضور دارد رسول‌الله(صلی‌الله‌علیه‌وسلم) و‌ کسی که متصل شود به الله، آن را محکم‌ بگیرد، پس یقینا به سوی صراط مستقیم هدایت‌ شده‌است.

این آیه بیان می‌کند که آیات ‌الله بر شما تلاوت می‌شود؛ یعنی‌قرآن در دسترس شما است و بعد‌ پیامبر هم بین شما است؛ یعنی  آموزه‌های عملی دین را برایتان اجرا می‌کند، به شکل عملی به شما آموزش می‌دهد که دین چطوری اجرا می‌شود که حالا در زمان خود پیامبر صلی الله علیه و سلم که زنده بود این اتفاق افتاد و بعد از آن گزارش‌هایی که از آن‌ها ماند دقیقا به‌ مثل اینکه پیامبر بین مسلمان‌ها حضور دارد و آن آموزش‌ها به نسل‌های بعدی انتقال شده است، وقتی که این دو الان در‌ دسترس مسلمان‌ها است دیگر«وَكَيْفَ تَكْفُرُونَ» شما چطور می‌خواهید کافر‌ شوید، دیگر اصلا راه هدایت جلو پای شما است و دیگر‌ امکان کافر‌ شدن‌تان نیست، اگر به این دو چنگ بزنید «وَمَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ» کسی که محکم این‌‌ها را گرفت، خودش را به‌ الله متصل‌ کرد، آن دیگر به صراط‌ مستقیم هدایت شده است.

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»(آل‌عمران/۱۰۲)

ای کسانی که ایمان آوردید تقوای‌‌ الله را داشته باشید آن طوری که حق تقوایش ‌است، و نمیرید الا که شما مسلمان‌‌باشید، تقوای الله را داشته‌‌باشید همان کسی که قرار است بر صراط‌ مستقیم باشید و دیگر کافر‌ نشوید راهش این است که همیشه الله را  مد نظر داشته باشید، آن‌ها را دارید همراه با تقوای الله که وقتی که با وجود دانش، پا روی علم و اندیشه‌تان نگذارید، تحت‌ رعایت الله، آن‌ها را در‌ دسترس شما است، از کتاب خدا و آموزه‌‌های رسول الله صلی الله علیه و سلم آن‌ها را انجام‌ بدهید. با حق تقوای، دیگر مهم نباشد که در‌ جمع باشید، تنها باشید، در خلوت‌ باشید و مدام این‌ اخلاق را‌ داشته‌ باشید که مبادا یک زمانی بمیرید و در این حالت نباشید، حتما زمانی که مرگ شما فرا‌ می‌رسد شما درحال مسلمانی باشید؛ یعنی همیشه در این حالت به سر‌ ببرید.

«وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ»(آل‌عمران/۱۰۳)                                                                  

 و چنگ‌ بزنید به ریسمان الله همگی شما و پراکنده نشوید، و به یاد‌ بیاورید نعمت‌ الله را بر‌ شما، آنگاه که شما با‌ هم دشمن بودید، پس بین دل‌های شما‌ اُلفت برقرار‌کرد، پس به نعمت‌ الله شما با هم‌ دیگر برادر شدید و شما بر لبه پرتگاه‌ بودید از آتش، پس‌شما را از آن‌جا نجات‌ داد، این‌ چنین الله آیاتش را برای‌ شما روشن‌ می‌کند تا راه درست را پیدا کنید.

«وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» و چنگ‌ بزنید و محکم‌ بگیرید و متصل‌ باشید به ریسمان‌ الله همگی شما «وَلَا تَفَرَّقُوا» و پراکنده نشوید از آن ریسمان‌ الله که حالا در آیه ۱۰۱ و ۱۰۲ بیان کرد و آنها را هیچوقت رها نکنید وَلَا تَفَرَّقُوا پراکنده نشوید، آن را محکم بگیرید این حبل‌ الله را « وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا» و به یاد‌ بیاورید نعمت‌ الله را بر‌ شما، آنگاه که شما با‌ هم دشمن‌ بودید، پس بین دل‌های شما‌ اُلفت برقرار کرد، دل‌تان‌ را به‌ هم نزدیک‌ کرد، پس به نعمت‌ الله شما با هم‌ دیگر برادر شدید این چه بود؟ این خروجی «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا» بود همان محکم و متصل‌شدن به «حَبُلِ‌الله»، به کتاب‌‌الله، و آنچه که رسول الله صلی الله علیه و سلم آورده، شما این کار را انجام‌ دادید، حالا بیادتان بیاورید که چه‌ روزی بود که‌ شما با هم دشمن‌ بودید. همین مسیر‌ هدایت که الله برایتان آورد، همان دین که برای‌تان آورد، شما با هم برادر‌ شدید، دشمن، برادر شدید، این را فراموش نکنید، این کار را دین برای‌تان انجام‌ داد، ابتدای‌ کار و تا روز‌ قیامت، این مسئله ادامه‌ دارد در محکم‌ کردن ارتباط بین انسان‌ها، بین‌ فامیل، بین همنو‌عان، کار‌ دین این‌ است، یکی از کارهای مهم دین. «وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا» و شما بر لبه پرتگاه‌ بودید از آتش، پس‌ شما را از آن‌جا نجات‌ داد چقدر در ورطه‌ی سقوط بودید در زندگیتان، الله شما را با همین دین نجات داد زمانی که به دستورات الله عمل کردید. «كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ»  این چنین الله‌، آیاتش را برای شما روشنمی‌کندد تا راه درست را پیدا کنید.

«وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (آل‌عمران/۱۰۴)

و باید باشند از شما اُمتی که به سوی خیر دعوت می‌دهند و امر به کارهای نیک می‌کنید و از کار‌های ناشایست نهی می‌کنید،‌ و این‌ها همان رستگاران هستند

و باید باشند از شما اُمتی که به سوی خیر دعوت می‌دهند این خیر را فهمید الان، حالا شمایی که آیات الله را فهمیده اید آن آموزه‌های رسول الله(صلی‌الله‌علیه‌وسلم) حالا باید بین شما اُمتی باشند، جمعیتی باشند که سایر‌مردم را به روی همین خیر دعوت بدهند. این یک معنا، و معنای دیگر این که هر کدام از شما باید اُمتی باشید که به‌سوی خیر دعوت می‌دهید، به یک اُمتی تبدیل می‌شوید و تک‌تک شما به سوی خیر دعوت می‌دهید حالا با توجه به ترجمه‌ی (مِن) که تبعیضی باشد یا تبیینی. یا گروهی باشید در بعضی جاها به صورت یک مجموعه‌ای که از قدرت سایر‌مردم خارج است، یک مجموعه‌ی متخصص که دعوت می‌دهید در یک‌سری مسائل که از عهده‌ی همه شما بر می‌آید و تک‌تک شما مردم را به سوی خیر دعوت می‌دهید.

«وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ» و امر می‌کنید به کار‌های‌نیک، شایسته «وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَر»ِ و نهی می‌کنید از کار‌های ناشایست «وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‌»و این‌ها همان رستگاران هستند، یعنی ابتدا زمانی‌که کیفیت را مطرح‌ کرد با ایات‌ الله، و آموزه‌های رسول الله (صلی‌الله علیه وسلم). کیفیت که تکمیل‌ شد می‌گوید: حالا دیگر باید کمیتتان‌ را افزایش و توسعه بدهید، افرادی باشند و یا همگی‌شما این مسئولیت‌را به عهده بگیرید و این چیزی که شما از خیر حاصل کردید به سایر‌مردم هم برسانید و آن کار‌های خوب و بد را راهنمایی کنید، و امر کنید به خوب و نهی کنید از کار‌های بد، و این‌ها رستگاران هستند.

«وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ» (آل‌عمران/۱۰۵)

و به مثل کسانی نباشید که پراکنده شدند و باهم اختلاف کردند بعد از این که دلیل‌های روشن برایشان آمد و برای آن‌ها عذاب‌ عظیمی آماده‌ است.

به مثل کسانی نباشید که پراکنده شده‌اند وهدایت خدایی را رها کردند و باهم‌ اختلاف کردند، یا باهمان هدایت‌ها، بعد از این‌که دلیل‌های روشن برایشان آمد سر‌ ناسازگاری برداشتند، و برای آن‌ها عذاب عظیمی آماده‌ است.شما به مثل آن‌ها نباشید که به همان عذاب عظیم دچار شوید.

«يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ» (آل‌عمران/۱۰۶)

روزی که چهره‌هایی نورانی و روشن می‌شود، و چهره‌هایی تاریک و سیاه می‌شود پس اما کسانی‌که چهره‌هایشان سیاه شده، آیا شما بعد از ایمانتان کفر‌ ورزیدید، پس بچشید عذاب را به آنچه که شما کفر ورزیدید.

«يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَتَسْوَدُّ وُجُوهٌ» روزی که چهره‌هایی نورانی و روشن می‌شود و چهره‌هایی تاریک و سیاه می‌شود «فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَكَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ» پس اما کسانی که چهره‌هایشان سیاه شد آیا شما بعد از ایمانتان، بعد از رسیدن به حق، کفر ورزیدید پس عذاب را بچشید به آنچه که شما کفر‌ می ورزیدید، عذابتان را بچشید.

«وَأَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَةِ اللَّهِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ»(آل‌عمران/۱۰۷)

و اما کسانی که چهره‌هایشان سفید و نورانی می‌شود، آن‌ها در آن‌جا در زیر رحمت‌ الله ماندگار هستند.

«تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِلْعَالَمِينَ»(آل‌عمران/۱۰۸)

این آیات‌ الهی است که ما به حق، بر تو تلاوت می‌کنیم، و الله اراده‌ی ظلم‌ کردن به جهانیان را ندارد.

می‌خواهد رحمتش را به جهانیان برساند قصد ندارد به هیچ‌کدام از جهانیان از کل عالم هستی، قصد ندارد ظلم کند.