صفحه۱۵۱

«أَعُوذُ بِٱللَّهِ مِنَ ٱلشَّيْطَـٰنِ ٱلرَّجِيمِ»

پناه می‌برم به الله از شر شیطان رانده شده

«المص»(اعراف/۱)

حروف مقطعه

«كِتَابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلَا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَذِكْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ»(اعراف/۲)

کتابی‌ است که به سوی تو نازل شده پس در سینه‌ی تو هیچ سختی و حرج و فشاری از آن نباشد تا به وسیله‌‌ی آن انذار دهی و تذکری برای مؤمنان باشد.

دارد بیان می‌کند که این کتاب از جانب الله بر تو نازل شده است. «كِتَابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ» حالا از آن طرف تو هستی که پذیرای این کتابی، تویی که این کتاب را در سینه‌ات جا دادی هم احساس تنگی و فشار نکنی. این کتاب، الله هم  برای دریافتش، برای فهمش، برای رساندنش کمکت می‌کند و در همه ابعاد وظایفی که در مقابل این کتاب انجام می‌دهی الله کمکت می‌کند پس در سینه‌ی تو تنگی و سختی و فشار و استرس نباشد، راحت راحت این کتاب را تحویل بگیر و از جانب الله به مردم برسان، این را به مردم برسان و مردم را انذار بده «لِتُنْذِرَ بِهِ» و این کتاب مایه‌ی انذار و هشدار برای جهانیان باشد. و از آن‌ور کسانی که کتاب را از جانب الله می‌پذیرند، ایمان می‌آورند برای آن‌ها هم سراسر عبرت و اندرز است. «وَذِكْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ»

«اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ ۗ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ»(اعراف/۳)

دنبال کنید آن‌چه که به سوی شما از جانب پروردگارتان نازل شده است و شما به غیر از الله از (چیزهای دیگر) معبودان دیگر پیروی مکنید؛ کم هستید آن‌چه که تذکر می‌گیرید.

یعنی شما ای مردم! حالا این کتاب به سوی رسول‌ الله صل الله علیه و سلم نازل شد، رسول الله هم می‌خواهد این را به مردم برساند، انذار بدهد، مؤمنان هم قرار است که از آن پند و اندرز بگیرند، حالا نوبت شما مردم هست که از این کتاب تبعیت بکنید «اتَّبِعُوا» دنبال بگیرید، جدی بگیرید، این کتاب که از جانب الله به سمت شما نازل شده است. و راه‌های دیگر نروید، دنبال معبودان دیگر، تفکرات دیگر، اشخاص دیگر که راه را می‌خواهند به شما نشان بدهند دنبال آن راه‌ها نروید «وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ» با این وجود که این تذکر، این هشدار داده شده که راه خدایی بروید، راه کتاب خدا بروید ولی آن مردمی که این را گوش می‌دهند و این کار را واقعاً انجام می‌دهند اندک هستند. «قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ»

«وَكَمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا فَجَاءَهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا أَوْ هُمْ قَائِلُونَ»(اعراف/۴)

و چه‌قدر زیاد از شهرها که ما آن‌ها را هلاک‌شان کردیم پس عذاب ما در وقت شبانگاه یا در استراحت وسط روز سراغ‌شان آمد.

و چه‌قدر زیاد از شهرها که ما آن‌ها را هلاک کردیم پس عذاب ما سراغ‌شان آمد. «فَجَاءَهَا بَأْسُنَا» «بَأْسُ» يعنی عذاب ما، عقوبت ما سرشان آمد. چه موقع؟ «بَيَاتًا» دروقت شبانگاه، در دل شب. «أَوْ هُمْ قَائِلُونَ» یا که آن‌ها در استراحت وسط روز به سر می‌بردند. يعنی این کتابی که نازل شده خیلی از مردم این کتاب را دنبال نکردند، این کتاب و هدایت این کتاب را نپذیرفتند، به راه‌های بی‌راهه رفتند و در نتیجه مستحق عذاب شدند، خیلی از این شهرها مستحق عقوبت خدا شدند «وَكَمْ مِنْ قَرْيَةٍ» و عذاب هم آن‌ها را گرفت و کاری از دست‌شان بر نیامد؛ زمان‌های مختلف خاصتاً بدترین زمان‌ها که در دل شب بودند یک‌دفعه آن عذاب آمد و هیچ کاری نتوانستند بکنند یا در وقت استراحت وسط روز، وقت ظهر عذاب آمد (سيل، زلزله، عذاب‌های دیگر) و باز در آن عذاب نابود شدند. می‌گوید: «شما عبرت بگیرید که قبل از شما خیلی‌ها این بلاها سرشان درآمد چون دنبال هدایت الله نرفتند.»

«فَمَا كَانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا إِلَّا أَنْ قَالُوا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ»(اعراف/۵)

پس دعای آن‌ها نبود زمانی که عذاب ما سراغ‌شان آمد مگر اینکه گفتند: «قطعاً ما ظالمیم.»

پس صحبت آن‌ها، دعای آن‌ها، فریاد آن‌ها نبود زمانی که عذاب ما سراغ‌شان آمد مگر این که گفتند: «قطعاً ما ظالمیم، ما ستمکاریم» یعنی همان شهرها، همان آبادی‌ها که مستحق عقوبت الله شدند همان افراد وقتی که عذاب الله سرشان آمد حالا در حین چشیدن عذاب می‌گفتند که: «ما ظالمیم، ما ستم کردیم، ما اشتباه کردیم. خدایا! توبه، ما را ببخش.» و فقط به ظلم و ستم و کوتاهی‌شان اقرار می‌کردند که چرا دنبال هدایت الله نرفتند! یعنی دارد بیان می‌کند که آن‌ها این‌جور بودند. مواظب باشید شما به این سرنوشت دچار نشوید. حالا از بین رفتند امکان دارد در روز قیامت بگویند که واقعاً به آن‌ها هدایت خدایی نرسیده، نفهمیدند.

«فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ»(اعراف/۶)

پس قطعاً از کسانی که به سوی آن‌ها فرستاده شد و از پیامبران سؤال خواهیم کرد.

پس قطعاً سؤال خواهیم کرد از کسانی که به سوی آن‌ها فرستاده شده است. «فَلَنَسْأَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ» يعنی مردم، کسانی که پیغمبر یا کتاب به سمت آن‌ها ارسال شده است. ما از آن‌ها سؤال می‌کنیم که واقعاً هدایت خدا برای شما ارسال شد یا نه! «وَلَنَسْأَلَنَّ الْمُرْسَلِينَ» و از خود مرسلین، خود پیامبران هم، صد در صد ما از آ‌ن‌ها سؤال خواهیم کرد که آیا هدایت خدا را به مردم رساندید یا خیر؟ ما این را سؤال می‌کنیم و بعد

«فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِمْ بِعِلْمٍ ۖ وَمَا كُنَّا غَائِبِينَ»(اعراف/۷)

و بعدش ما بر آن‌ها داستان را بیان می‌کنیم و ما اصلاً غایب نبودیم.

و بعدش ما بر آن‌ها داستان را بیان می‌کنیم، حقیقت مسئله را از روی علم برای آن‌ها بیان می‌کنیم «بِعِلْمٍ»، «وَمَا كُنَّا غَائِبِينَ» و ما اصلاً غایب نبودیم؛ یعنی آن‌ها در دنیا چه کردند؟ آیا هدایت دست‌شان رسید؟ پیامبران رساندند، نرساندند؟ و همه‌ی این‌ها ما نتیجه‌گیری می‌کنیم، ما برای آن‌ها حقیقت مسئله را از روی علم و دانش، با دلیل و مدرک بیان می‌کنیم و ماهیج جا هم نبوده که غایب باشیم؛ يعنی قشنگ همه چیز واضح واضح برای‌شان آن‌جا بیان می‌کنیم که در دنیا در چه حالتی به سر می‌بردند؟ چه تفکرات و تصوراتی داشتند؟ ما همه چیز را برای‌شان بیان می‌کنیم.

«وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ ۚ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»(اعراف/۸)

وزن در آن روز حق است پس هر کس که میزان اعمال خوب او سنگین باشد پس آن‌ها همان رستگارانند.

وزن در آن روز حق است یک چیزی کاملاً حقیقی، واقعی که اتفاق می‌افتد. آن‌ها به قیامت آمدند بعد هم ادله و مدارک همه چیز برای‌شان بیان شده و الان دیگر از نظر این‌که هدایت به آن‌ها نرسیده باشد کاملاً منتفی است. حالا دیگر چوب در میدان خودشان هست و حالا خودشان و اعمال‌شان، آن اعمالی که آوردند می‌فرماید که: «ما ترازو می‌گذاریم، میزان و معیار به حق می‌گذاریم در آن روز که اعمالشان را بسنجیم.» حالا «فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» پس هر کس که میزان اعمال خوبش سنگین باشد پس آن‌ها همان رستگارانند، خوشبخت شده‌ها هستند. ولی!

«وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَٰئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَظْلِمُونَ»(اعراف/۹)

و کسی که معیار اعمال خوبش سبک باشد پس آن‌ها کسانی هستند که به خودشان خسارت زدند به خاطر ظلمی که درحق آیات ما انجام می‌دادند.

و کسی که معیار اعمال خوبش سبک باشد پس آن‌ها کسانی هستند که به خودشان خسارت زدند، خودشان را بدبخت و بیچاره کردند «خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ» چرا؟ «بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَظْلِمُونَ» به خاطر ظلمی که در حق آیات ما انجام می‌دادند. این کتاب از سمت الله برای‌شان رفت اما دنبال نگرفتند، دنبال حرف دیگران راه افتادند، دنبال تصورات و تفکرات دیگران که برای‌شان آن اندیشه‌ها را به آن‌ها القاء می‌کردند، دنبال آن اندیشه‌های باطل، عقاید باطل می‌رفتند؛ به خاطر ظلمی که در حق و اعتقاد کردند آن‌ها دیگر به خودشان خسارت زدند.

«وَلَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْأَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ ۗ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ»(اعراف/۱۰)

وقطعاً ما به شما در زمین مکانت دادیم و برای شما در زمین اسباب و وسایل زندگی قرار دادیم؛ شما خیلی اندک شکرگزاری می‌کنید.

و قطعاً ما به شما در زمین مکانت دادیم؛ یعنی به شما این قدرت را دادیم که در زمین مسلط باشید، در زمین بتوانید از امکانات زمین، موقعیت‌های زمین استفاده کنید، این قدرت را داشته باشید که بیشترین تأثیر را در زمین داشته باشید (بیش از هر موجود دیگری) ما به شما این قدرت، این مکانت دادیم، این موقعیت دادیم. «وَلَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْأَرْضِ»، «وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ» و برای شما در زمین، اسباب و وسایل زندگی قرار دادیم؛ ماشین، خانه، موبایل، وسایل آشپزخانه، اجاق و خیلی چیزهای دیگر برای زندگی، اساسیات زندگی، ما برای شما در زمین قرار دادیم. «مَعَايِشَ» اسباب و اساسیات زندگی «قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ» منتها کم هستند آن‌چه که شکرگزاری می‌کنید، از آن شکرگزاران تعدادتان کم است و آن همه امکانات هم خیلی اندک به نسبت آن انبوه امکانات، خیلی اندک شما شکرگزاری می‌کنید.

«وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ»(اعراف/۱۱)

و قطعاً ما شما را آفریدیم بعد به شما صورت دادیم، بعد به ملائکه گفتیم برای آدم سجده بروید همه هم سجده کردند به جزء ابلیس که او از سجده کنندگان نبود.

و قطعاً ما شما را آفریدیم بعد به شما صورت دادیم «ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ» شما را صورت‌بندی کردیم، شما را چهره‌آرایی کردیم، بعد به ملائکه گفتیم برای آدم سجده بروید «اسْجُدُوا لِآدَمَ» همه هم سجده کردند «فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ» که او از سجده کنندگان نبود. صحبت از آدم است که آفریده شد، صورت‌بندی شد، و بعد از این‌که خلقتش و تصویرش آماده شد، زنده شد، گفتیم که سجده کنید و همه‌ی ملائکه به جزء ابليس (که این دستور شامل ابلیس هم می‌شد) سجده نکرد.