«مَّن يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ ۖ وَمَن تَوَلَّىٰ فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا»(نساء/80)

کسی که از رسول اطاعت کند پس در حقیقت از الله اطاعت کرده است و کسی که پشت کند پس ما تو را به عنوان مراقب و محافظ نفرستادیم.

رسالت رسول برای این است که مردم از او اطاعت کنند چون قاصد خدا است، (رسول یعنی قاصد) و فرمان آور از جانب الله حالا هر کس که از رسول اطاعت کند در حقیقت از الله طاعت می کند اما آیا همه‌ی مردم از این پیغام آورها اطاعت می کنند یا نه «وَ مَن تَوَلیٰ» خیر، خیلی ها هستند که پشت می­کنند، غرور به آنها دست می دهد و اتفاقاً شروع می­کنند به مبارزه با آن رسول، و کُلاً مبارزه با آورده های رسول که آیات بعدی دیگر این را شرح می­دهد. آن افرادی که «تَولَیٰ»  کردند چه کارهای خطرناکی ممکن است انجام بدهند و شما هم در مقابل آنها می توانید چه کارهایی انجام دهید و چه کارهایی باید انجام دهید.

«وَيَقُولُونَ طَاعَةٌ فَإِذَا بَرَزُوا مِنْ عِندِكَ بَيَّتَ طَائِفَةٌ مِّنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ ۖ وَاللَّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ ۖ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَكِيلًا»(نساء/81)

و می گویند اطاعت می کنیم اما وقتی که از کنار تو خارج می شوند، در وقت های سری و پنهانی، وقت‌های شبانگاه، گروهی از آنها می گویند غیر از آن چیزی که تو می­گویی و الله می نویسد هر آنچه که آنها شبانگاه سری با هم صحبت می کنند، پس ای تو پیغمبر تو از آنها روی بگردان از آنها بگذر و بر خدا توکل کن و کافی که الله وکیل باشد .

دارد خصلت آنها را بیان می­کند، و می گویند اطاعت می کنیم اظهار اطاعت می‌کنند اما وقتی که از کنارتو خارج می شوند، در وقت های سری و پنهانی، وقت‌های شبانگاه، گروهی از آنها می گویند غیر از آن چیزی که تو می­گویی و می‌گویند اطاعت، ولی غیر از آن حرف هایی که تو گفته ای برای اطاعت، دقیقا برعکس آن را انجام می‌دهند و در گفتگو های شبانه و در جمع­های سری خودشان یک حرف هایی بر علیه حرفای تو می زنند، «وَاللَّهُ يَكْتُبُ مَا يُبَيِّتُونَ» و الله می نویسد هر آنچه که آنها شبانگاه سری با هم صحبت می کنند، الله آنها را می نویسد، یعنی برای الله مهم است آن حرف ها، آن حرف هایی که ضدیت از آنها می­آید مشاجرات، اختلافات، حتی جنگ ها، قتل­ها، نقشه ها، تخریب ها، از همان نقشه های شبانه است خداوند همه آنها را می نویسد، کوچک نیستند پیش خداوند «فَأَعرِض عَنهُم» پس ای تو پیغمبر تو از آنها روی بگردان از آنها بگذر «وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّه» تو کار خودت را بکن و بر خدا توکل کن «وَکَفیٰ بِاللَّهِ وَکِیلا» و کافی که الله وکیل باشد.

«أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا»(نساء/82)

آیا در قرآن تدبر نمی کنند و اگر قرآن از نزد غیر الله بود قطعاً در آن اختلافات زیادی دیده می شد.

آیا در قرآن تدبر نمی کنند یعنی آنها، حال که پیغمبر این همه جمع و این تشکیلات و این برنامه ها راه انداخته و دارد این کارها را انجام میدهد برای تشکیل یک حکومت مرکزی، برای یک جامعه استوار و برای تقسیم مسئولیت­ها و همه­ی این قوانین و ضوابط  که دارد پیش می برد آنها فکر می‌کنند که پیغمبر صلی الله و آله و سلم دارد برای خودنمایی خودش است یا تمام این حرفها ساخته خودش است و برای خودش دارد تشکیلات ایجاد می­کند حالا می فرماید آیا در قرآن تدبر نمی کنند که بفهمند که اینها برای قرآن است برای خود محمد (صلی الله و آله و سلم ) نیست. «وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا» و اگر قرآن از نزد غیر الله بود قطعاً در آن اختلافات زیادی دیده می شد پس مشکل آنها در اساس است که قرآن را به عنوان کتاب خدا قبول ندارند، خب تدبر کنید تا بفهمید که واقعاً کتاب خداست، چون اگر تدبر نکنید آن موقع فکر می کنید که این کتاب خدا نیست و خیلی چیزهای عجیب و غریب در این کتاب مشاهده می­کنید، خیلی اختلاف­ها، خیلی ضد و نقیض ها، خیلی شرق و غرب ها در این کتاب مشاهده می­کنید که آنها فقط با تدبر حل می شود حالا مثلاً همین قضیه در سوره مبارکه نسا هستیم قبل از این آیات خواندیم در مورد خانواده بعد از این هم دوباره برمیگردد به آیات خانواده، اینجا بحث جنگ و طاغوت اینها است ، خب چه ربطی دارد؟ صیانت از خانواده قبلش باید صیانت از جامعه باشد و این آیات دارند از جامعه صیانت می کنند، خیلی این قضیه مهم است شاید هم یک وقتی فکر کنیم این آیات شخصی که منافق از این کار را انجام می دهد شبانگاه نقشه می­کشد ارتباطش با ما چیست، منفعتش با ما چه چیزی است که قرآن اینها را ذکر کرده، اتفاقاً از مسائل اخلاق، نماز، خانواده، اقتصاد و همه آن ها زمانی می­تواند در امنیت به سر ببرد که این امنیت وجود داشته باشد، امنیت اساسی در جامعه، در اجتماع و این آیات دارد در مورد امنیت اجتماعی صحبت می کند و کسانی که می‌خواهند این امنیت را به هم بریزند، این ها چه کسانی هستند که می گویند چشم «وَ یَقُولُونَ طَاعَةٌ» ولی نقشه های دیگری می کشند خب این ها ستون پنجمی دشمن هستند، به حساب یک افرادی که جزو همین ملت و مسلمان ها هستند ولی کار می‌کنند برای دشمن مسلمانها، نفوذی هستند از جانب آنها، شبانگاه نقشه­ها یک سری اطلاعاتی  دست دشمن می دهند که راحت‌تر دشمن این‌ها را زیر سلطه­ی خود بکشد یا آنها را نابود بکند، کار آنها این است. و مشکل آنها از فهم قرآن و قبول نداشتن قرآن و الان آیات قرآن می‌خواهد که این قضیه را معالجه کند یا باید معالجه و درمان شود یا حذف شود.

«وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِّنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ ۖ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَىٰ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ ۗ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا»(نساء/83)

و زمانی که یک حادثه­ای پیش بیاید از امن، امنیت یا از ترس یک مشکلی فورا آن را پخش می‌کنند و اگر آن اخبار را بربگردانند، ارجاع بدهند به سوی رسول و اگر برگردانند به صاحبان امر قطعاً می دانند کسانی که از آن انبساط می‌کنند یعنی آنها حقیقت مسئله را درمی‌آورند و اگر فضل الله و رحمت الله بر شما نبود، قطعاً شما راه شیطان را می‌رفتید الا اندکی.

و زمانی که یک حادثه­ای پیش بیاید از امن، امنیت یا از ترس یک مشکلی، یک حادثه­ای، یک چیزی، یک امری اتفاق بیفتد که در جهت امنیت جامعه یا ترس به نسبت آن جامعه «أَذَاعُوا بِه» فورا آن را پخش می‌کنند. پس چه کاری بکنند «وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَىٰ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ ۗ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا» آن خبر ها را پخش می‌کنند و هر خبری، هر حادثه­ای، یا خیلی از حوادث، یا در جامعه امنیت یا ترس ایجاد می‌کند، یا در جامعه امید را افزایش می‌دهد یا مردم جامعه را ناامید می‌کند. همان حوادث، همان مسائل، قضایا، پس آن قضایایی که تاثیر دارد در امنیت یا در خوف جامعه، آنها فقط پخش می‌کند و دیگر ملاحظه جامعه و مردم را نمی‌کنند، و بگذارم آن خبرها پخش شود و زود به گوش دشمنان برسد تا بهتر بفهمند اگر وضعیت جامعه به هم ریخته که بیشتر فشار بیاورند و کارهایشان را اعمال کنند و به همین خاطر پخشش می کنند، پس چه کار کنند «وَلَورَدُّوهُ» و اگر آن اخبار را بربگردانند، ارجاع بدهند «اِلَی الرَّسول» به سوی رسول، کسی که قاصد از جانب الله است و بعد از آن کسانی که متخصص در امور شرعی هستند، و اگر برگردانند « وَإِلَىٰ اُولِی ٱلاَمرِ» صاحبان امر (متخصصان آن امر) قضایایی که اتفاق افتاده در چه زمینه ای است، در زمینه پزشکی است (اُولِی ٱلاَمر= پزشکان) در زمینه اجتماعی است جامعه شناسان، در زمینه سیاسی است سیاستمداران، در زمینه اقتصادی اقتصاددانان، و در هر زمینه‌ای چرا بر نمی گرداند به رسول و به متخصصان همان امر، اگر آنها به رسول یا متخصصان همان امر برمی­گردانند که از بین خودشان است «مِنهُم» آن متخصصان، برخاسته از خودشان است یعنی دلشان به حال جامعه شان می سوزد، آنها چه کار می کنند «لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ» قطعاً می دانند کسانی که از آن انبساط می‌کنند یعنی آنها حقیقت مسئله را درمی‌آورند، کشفش می­کنند، تحلیل می‌کنند و برایش چاره جویی می‌کنند، آنها اگر به متخصصان امر ارجاع می‌دادند آن قضیه را  می‌توانستند با کمترین هزینه جمع شان کنند.

«وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا» و اگر فضل الله و رحمت الله بر شما نبود، قطعاً شما راه شیطان را می‌رفتید الا اندکی، یعنی شما اگر اینها را شما نمی‌دانستید، قران نمی‌خوانید و نمی‌فهمیدید که آن نفوذی ها چه نقشه­ایی برای شما دارند و بعد نمی‌فهمید که آنها دارند عمداً پخشش می‌کنند، شما هم از آنها تبعیت می‌کردید، همچنان شما هم پخشش می‌کردید، شما هم هر آنچه می‌دیدید انتشارش می‌دادید حالا در فضای حقیقی یا مجازی، و شما هم سبب رعب می‌شدید و ناامیدی در جامعه و شما هم قشنگ می شدید جزو گروهی از همان ها و همکاران آنها و تبعیت کنندگان شیطان قرار می گرفتید الا اندکی، این فضل خداست که به شما یاد می‌دهد که متوجه و دانا و آگاه باشید، این فضل و رحمت خداست.

«فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ ۚ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ ۖ عَسَى اللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا ۚ وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنكِيلًا»(نساء/84)

پس تو در راه الله بجنگ، هیچ‌کس را مکلف نمی‌کنی جز خودت و مومنان را تشویق کن، امید است که خداوند شرّ آن کافران را از سرتان دفع کند و جنگ شان را منهدم کند که پیش نیاید و کارسازِ الله قوی تر است وعقوبت الله هم سخت‌تر است.

پس تو در راه الله قتال کن ای پیغمبر(صل الله علیه و آله و سلم) ای تویی که می‌خوانی، پس تو در راه الله بجنگ، هیچ‌کس را مکلف نمی‌کنی جز خودت، هرکس وظیفه خودش را انجام بدهد در جنگیدن  و جنگیدن را وظیفه خودش بداند، کسی را نمی توانی مجبور کنی، فقط خودت تکلیف بکن و مومنان را تشویق کن  «حَرَّضِ المُؤمِنِینَ» امیدی که الله دفع کند جنگ کسانی که کافراند، آن‌ها می‌خواهند که با شما بجنگند، به جنگ شما بیایند، امید است همین که شما آماده شوید برای جنگیدن، دیگران را تشویق کنید این جنگیدن را وظیفه خودتان بدانید حالت آماده باش در بیایید و تمام آن حذرها را بگیرید و امید است که خداوند شرّ آن کافران را از سرتان دفع کند و جنگ شان را منهدم کند که پیش نیاید. «أَن يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا» نگه دارد، جلوگیری نماید از جنگ کسانی که کافر هستند. «وَاللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَأَشَدُّ تَنكِيلًا» و کارسازِ الله قوی تر است، اگر بحث جنگ است، آن جنگی که الله حمایت می کند از مومنان سخت‌تر و محکم‌تر است از لشکری که الله از مومنان تدارک می‌بیند «وَ اَشَدُّ تَنکِیلَا» وعقوبت الله هم سخت‌تر است .

«مَّن يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُن لَّهُ نَصِيبٌ مِّنْهَا ۖ وَمَن يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُن لَّهُ كِفْلٌ مِّنْهَا ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ مُّقِيتًا»(نساء/85)

کسی که شفاعت خوبی انجام دهد نصیبی از آن برای او است و کسی هم که شفاعت بدی بکند، او هم برایش سهمی است و الله بر هر چیزی مراقب و حافظ است و همه چیز را دارد می بیند.

کسی که شفاعت خوبی انجام دهد، میانجیگری خوب و حسنه­ای انجام دهد نصیبی از آن برای او است و بی بهره نمی­شود، کسی برای یک کار خوبی میانجیگری کند و از خودش مایه بگذارد، به کسی انگیزه بدهد برای یک کار خوب، مثلاً درس خواندن، مفید بودن و برای یک عمل پسندیده انگیزه بدهد، شفاعت کند، تشویق کند، حرف خیری بزند، می‌فرماید برای آن شخص که شفاعت حسنه کرده نصیب و بهره دارد در پاداش و نتیجه آن کار و ثواب آن کار. و کسی هم که شفاعت بدی بکند، میانجیگری بدی انجام بدهد، کسی را از انگیزه ساقط کند، کسی را از کار خوبی سرد کند، بی­انگیزه­اش بکند، او هم برایش سهمی است، او هم از آن کار بدش از آن انگیزه دادن بدش بی نصیب نمی­شود و اوهم شریک همان است.«وَكَانَ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ مُّقِيتًا» و الله بر هر چیزی مراقب و حافظ است و همه چیز را دارد می بیند.

«وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا»(نساء/86)

و زمانی که به شما درود و تحیتی داده شد، شما به بهتر از آن درود و تحیت را برگردانید یا که به همان­قدر، به مثل همان، بدون شک که الله بر هر چیزی حسابرس است.

و زمانی که به شما درود و تحیتی داده شد، شما به بهتر از آن درود و تحیت را برگردانید یا که به همان­قدر، به مثل همان، به شما سلام و درودی شد، السلام علیکم، علیکم السلام و رحمة الله جواب بدهید. به شما خوش برخوردی شد، خوش برخوردتر از آن رفتار کنید به شما احترام گذاشته شد و بیش از آنکه به شما احترام گذاشتن احترام بگذارید آن شروع کرده پس آن بر شما مقدم است ولی شما برای جبران، چون نفر دوم هستید که دریافت می کنید آن خوبی را، شما برای این که نفر دوم هستید برای جبرانش، پس بهتر از آن عمل کنید یا که لااقل به اندازه همان برگردانید به اندازه همان خوبی که انجام داده است. «إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ حَسِيبًا» بدون شک که الله بر هر چیزی حسابرس است یعنی اگر کسی مثلاً خوبی را، سلامی را، برخوردی را برمیگرداند به نحو احسن ولی فقط ظاهری و سطحی است که فقط یک سری تکنیک‌هایی در مواجهه با مردم در مقابل احترام به مردم، که یاد گرفته است آن تکنیک ها را انجام می­دهد و همین طور سطحی، ظاهری است، خدا قشنگ می‌فهمد و حسابرسی اینها دستش است که شما آیا برای مهرورزی این کار را انجام می دهید آیا شما  به اخلاق واقعا احترام قائل هستید، به انسانها احترام قائل هستید که اینطور برخورد انجام می­دهی یا همه­اش نمایشی است، فقط تکنیک­های ظاهری و چاپلوسی است که یاد گرفته‌اید، خداوند اینها را خوب می داند و حسابرسی می‌کند.