«وَالَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ ۗ وَمَنْ يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا»(نساء/۳۸)

وکسانی­که اموالشان را برای نمایش دادن برای مردم انفاق می­کنند وایمان به الله و روز آخرت ندارند، وکسی که شیطان برای او همدم و انیس و قرین باشد، پس چه بد همدمی دارد.

 آیه قبل بیان فرمود از بخل وآیه قبلش در مورد حقوق پدرومادرو یتیم و قوم خویش ومسکین ومسافر و هم­کلاسی وهمسایه وهمه اقشار جامعه ،خب مردم الان دارد به دو دسته تقسیم می­کند: آیه قبل کسانی­که حق وحقوقشان را ادا نمی کنند و بخیلند، و این آیه حق وحقوقشان می­دهند، انفاق می­کنند، منتها برای خودنمایی، برای نمایش دادن وآنها به الله وروز آخرت ایمان ندارند چون مبنای آن انفاق خدانیست، قیامت نیست، برای خودنمایی است وکسی که شیطان می گوید، همدمش باشد چه بد همدمی دارد، چه بد رفیقی دارد.

«وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ ۚ وَكَانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِيمًا»(نساء/۳۹)

ومگر  چه اتفاقی می افتاد، ومگر چه شان می­شد؛ اگر ایمان داشتند به الله وروز آخرت وانفاق می­کردند ازآنچه که الله روزیشان کرده والله نسبت به آنها داناست.

خب آنهایی­که بخل می­ورزیدند اگر به الله وروز آخرت ایمان داشتند و انفاق می­کردند، بخیلی نمی­کردند واینهایی که انفاق می­کنند، منتها برای خودنمایی؛ اگر به خدا وروز قیامت ایمان داشتند و برمبنای ایمان به خدا وروز آخرت انفاق می­کردند مگر چه شان می­شد، مگر چه ضرری می­کردند از آن چیزهایی که الله روزیشان کرده انفاق می­کردند، والله نسبت به آنها داناست. آنهایی­که بخل می­ورزند، کتمان می­کنند، خدا می­داند که اینها دارند، دارند  کتمان می­کنند واینهایی که برای خودنمایی انفاق می­کنند هم خدا بحالشان آگاه است «وَكَانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِيمًا» ازدرونشان آگاه است و می­فهمد که اینها برای تعریف و ستایش خودشان دارند انفاق میکنند.

«إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ ۖ وَإِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا»(نساء/۴۰)

بدون شک الله، مثقال ذره­ای، ظلم نمی­کند، هم­وزن غباری درهوا ظلم نمی­کند واگر حسنه­ای باشد آن­را دو وچندین برابر می­کند واز جانب خودش اجرعظیمی می بخشد.

 آنها که دارند انفاق می­کنند برای خودنمایی؛ اگر برای الله انفاق بکنند، اگر آنهایی که بخیلند وانفاق نمی­کنند اگر که انفاق بکنند، الله که درحقشان ظلم نمی­کند، تازه انفاقشان را و آن اخلاصشان را چندین برابر می­کند و بهشان پس می­دهد « يُضَاعِفْهَا» و اضافه برآن ازجانب خودش، خصوصی، ازجانب خودش هم اجر عظیمی بهشان می­دهد ،دیگر چی می­خواهند، دیگر چرا این­کار را انجام نمی­دهند.

«فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ شَهِيدًا»(نساء/۴۱)

پس چه حالی خواهندداشت، چه وضعیتی دارند آنها، آن­زمانی که ما از هرامتی گواهی حاضر کنیم وتو را بر اینها بعنوان گواه بیاوریم، آنها درآن روز چه حالی خواهند داشت.

 چون وقتی­که روزآخرت می­آید و آن عذاب­ها را مشاهده می­کنند، جای انکار و حاشا کردن است دیگر، و وقتی می­خواهند انکارکنند که دستورات خدا بهشان نرسیده واین راهنمایی­های خدا، این حق و حقوق پدر ومادر و قوم و خویش و یتیم و مسکین وچیزهای دیگر به گوششان نرسیده، نفهمیدند، کسی بهشان نگفت؛ می­گوید که چه حالی بهشان دست می­دهد، وقتی ما ازمیان هرقومی یک شاهد بیاوریم  که شهادت می­دهد؛ چرا اینها بهشان رسیده، وآن­روزی­که تو را ای پیغمبر صل الله علیه و آل وسلم بعنوان شاهد وگواه بر اینها بیاوریم و تورا حاضر بکنیم.

«يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَعَصَوُا الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّىٰ بِهِمُ الْأَرْضُ وَلَا يَكْتُمُونَ اللَّهَ حَدِيثًا»(نساء/۴۲)

درآن­روز کسانی­که کافر هستند، و عصیان پیغمبر کردند، این دسته دوست دارند، ای کاش زمین آنها را با خاک یکسان می کرد، واز الله هیچ گفتاری را کتمان نمی­کنند.

درآن­روز که این گواهان آمدند وگواهی دادند، درآن­روز کسانی­که کافر هستند، انفاق نمی­کنند ازروی بخل یا انفاق می­کنند و بخاطر ریا و کارهای کفردیگر، دوست دارند آن کسانی­که کافرشدند و عصیان پیغمبر کردند، آن چیزهایی که پیغمبر برایشان آورده را نافرمانی کردند این دسته دوست دارند «لَوْ تُسَوَّىٰ بِهِمُ الْأَرْضُ» ای کاش زمین آنها را با خاک یکسان می کرد، باخاک زمین یکسان می­شدند و می رفتند، انسانی­که چقدر دوست دارد زنده باشد وزندگی بکند، آنها الان آرزویشان این است که باخاک زمین یکسان شوند «وَلَا يَكْتُمُونَ اللَّهَ حَدِيثًا» یکسان نمی­شوند که هیچ، تازه تمام کارهایی که انجام دادند آنجا بهش اقرار می­کنند واز الله هیچ گفتاری را کتمان نمی­کنند «حَدِيثًا» گفتار، سخن «وَلَا يَكْتُمُونَ» کتمان نمی­کنند، آنجا دیگر هرآنچه انجام دادند خودشان، خودشان را برملا می­کنند، خودشان اسرارشان  وگناهانشان را برباد می­دهند.

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُكَارَىٰ حَتَّىٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا ۚ وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَىٰ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا»(نساء/۴۳)

ای کسانی­که ایمان آوردید، شما به نماز نزدیک نشوید وبه تَبَع، درحالی­که شما مست هستید، تا زمانی­که بفهمید که چه می­گویید، و نه هم جنبی، شخصی که جنب هست، مگرکسی که رهگذر باشد تا این­که غسل بزند، واگر شما مریض بودید، یا این­که داخل سفر بودید، یا یکی ازشما آمد از محل قضای حاجت یا همسرانتان را ملامسه کردید پس آبی نیافتید پس بروید به سراغ سطح پاک زمین، پس دست بکشید بعداز زدن بر سطح زمین دستها را زدن، شما دست بکشید به چهره­های­تان وبه دستانتان بدون شک که الله بسیار درگذرنده وبسیار بخشنده است.

ای کسانی­که ایمان آوردید، متعهد به الله و رسول هستید، شما به نماز نزدیک نشوید وبه تبع؛ به جایگاه نمازخواندن نزدیک نشوید که مساجد باشد درحالی­که شما مست هستید، عقلتان سرجایش نیست، حالا بخاطر مصرف مشروب یا قرص ومواد مخدر ویا هرچیزی که عقل  انسان را زایل می­کند ودیگر کنترل خودش  را، کنترل زبانش، رفتارش را ندارد، شما دراین حالت به نماز وجایگاه نماز نزدیک نشوید «حَتَّىٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ» تا زمانی­که بفهمید که چه می­گویید، موقع این حالت به نماز نزدیک نشوید تا بدانید که چه می­گویید، یعنی نماز برای دانستن است که  شخص آنچه که دارد درنماز می­گوید بفهمد که چه می­گوید، در آن حالت چون نمی­دانید به نماز نزدیک نشوید، این یکی، «وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا» و نه هم جُنُبی، شخصی که جُنُب هست، یعنی از طهارت دور است، آن شخص هم به نماز ومکان نماز هم که مساجد باشد نزدیک نشود، جنب یعنی دور؛ دور از طهارت؛ حالا کسی که بخاطر مسائل زناشویی جنب شده، یا درخواب یا دربیداری آب شهوت از او خارج شده، یا زنی که حیض است، قاعدگی دارد یا در ایام بعد از تولد است، نفاس دارد وبعدازآن یعنی الان از طهارت دور شده، نمی­تواند به نماز ومکان نماز نزدیک شود «حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا» تااینکه غسل بزند یعنی آب به کل بدنش برساند قبلش یک استثناء فرموده «إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ» مگرکسی که رهگذر باشد، گذرا از راه عبوربکند، ازداخل جایگاه نماز، مساجد عبور کند بدون مکث وماندن درآن، الا به این استثنا نمی­تواند به نماز وجایگاه نماز نزدیک بشود تا اینکه غسل بزند وآب رابرکل بدن جاری کند«حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا»، «وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَىٰ» واگر شما مریض بودید، بیمار بودید یعنی سلامتی کامل نداشتید: بیماری، شکستگی، زخم وهرآنچه که سلامتی کامل را از انسان گرفته باشد «أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ» یااینکه داخل سفر بودید، برسفربودید الان تومسافرت هستید، این ۲ «أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ» یا یکی ازشما آمد از محل قضای حاجت، رفته قضای حاجت وآمده این ۳ «اَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ» یا همسرانتان را ملامسه کردید با مهروعشقف ملامسه کردید، یا با همسرانتان معاشرت داشتید این۴ «فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً» پس آبی نیافتید برای غسل یا برای وضو، آن کسی­که ازمحل قضای حاجت آمده، برای وضو آب نیازدارد، آن کسی­که باهمسران معاشرت داشته، مباشرت داشته، برای غسل، آب نیاز دارد، منتها آب نیافتید، یا کسی درسفر است وآب نمی­تواند پیدا کند آب ندارد، یا مریض است، آب هست منتها مریض است نمی­تواند ازآن آب استفاده کند، درتمامی این صورت‌ها «فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا» پس بروید به سراغ سطح پاک زمین، سطح طبیعی زمین که دست آدمی درآن نیست که غالب کره زمین تشکیل شده از خاک، بعد ازدریا یعنی به سمت خاک پاک بروید به سطح طبیعی زمین بروید، سراغ آن بروید هم برای وضو وهم برای غسل، چکار کنید «فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ» پس دست بکشید بعد از زدن بر سطح زمین، دستها را زدن، شما دست بکشید به چهره­های­تان وبه دستان­تان، دست بکشید «إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا» بدون شک که الله بسیار درگذرنده وبسیار بخشنده است، واز غفوربودنش است که این مسیرهای آسان را برای شما گذاشته، که شما درحَرَج وسختی نیفتید.

«أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِنَ الْكِتَابِ يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ»(نساء/۴۴)

آیا دقت نکردی به آن کسانی­که بهره­ای از کتاب بهشان داده شده، گمراهی را می­خرند، دنبال بدست آوردن گمراهی هستند ومیخواهند که شماهم راه را گم بکنید.

 خب در مباحث قبل، که ازحقوق والدین و آن مسائل بیان کرد و بعد بخیلی وبعد انفاق بخاطر خودنمایی، چیزی که میتوانست اینها را کنترل بکند، یک نماز خوب وسرحال، که آدم بفهمد و نمازبا طهارت وپاکیزگی می­تواند آن اوصاف بد را از انسان بگیرد وانسان را پاک کند وبعد ازآن، الان دارد درمورد رفتاریهود صحبت می­کند که بازاینها اگرهم عبادت خوب وطاهری داشتند، نماز خوبی داشتند، بازاین رفتارها از آنها صادر نمی­شد، این  رفتارهایی که بعد از این بیان می­کند، می­گوید شما دقت کردید به کسانی­که که به آنها بهره ای ازکتاب داده شده، گمراهی را میفهمند، هان، منتها می­خواهند گمراهی را انجام بدهند عمدا «يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ» «يَشْتَرُونَ» یعنی آن را به هر قیمتی شده می­خواهند انجام دهند و می­فهمند گمراهی را وهمان گمراهی را می­خواهند برای شما، و می­خواهند که شما هم گمراه بشوید و راه را گم بکنید.