صفحه ۷۶ 

 «فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ ۖ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ ۖ فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ»(آل‌عمران/١٩٥)

در نتیجه پروردگارشان اجابتشان کرد. من عمل عمل کنندگان را تباه نمی‌کنم خواه مرد باشد یا زن باشد‌. بعضی شما از بعضی دیگر هستید. پس آن کسانی که هجرت کردند، ترک دیار کردند و کسانی که در راه من مشقت دیدند و در راه الله جنگیدند و در راه الله کشته شدند، قطعا من برای آن‌ها خطاهای زندگی آن‌ها را می‌پوشانم. آن‌ها را به بهشتی داخل می‌کنم که از زیرش نهر‌ها جاری است. این پاداش از جانب الله است. و بهترین پاداش‌ها نزد الله او است.

در نتیجه پروردگارشان اجابتشان کرد، دعایشان را پذیرفت و این‌گونه به آن‌ها جواب داد که من عمل هیچ کسی که عمل می‌کند، مرد باشد یا زن را ضایع نمی‌کنم (تباه نمی‌کنم) من عمل عمل کنندگان (نیک رفتاران) را تباه نمی‌کنم خواه مرد باشد یا زن باشد‌. بعضی شما از بعضی دیگر هستید. یعنی این که شما دعا می‌کنید مرد و زن ندارد، این که من دعا را قبول می‌کنم مرد و زن ندارد، این که من پاداش شما را می‌دهم برای من زن و مرد مطرح نیست. همه‌ی شما از همدیگر هستید، مثل هم هستید، انسان هستید، بندگان من هستید، مرد باشد یا زن باشد. «فَالَّذِينَ هَاجَرُوا»پس آن کسانی که هجرت کردند، ترک دیار کردند و «وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ»و از شهر‌شان اخراج شدند، یا خودشان آن محل را برای زندگی دین‌دارانه نپسندیدند و ترک دیار کردند؛ رفتند به جایی که بتوانند دین دارانه زندگی کنند «هَاجَرُوا» یا این که به زور آن‌ها را از شهرشان بیرون کردند. «وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ» (این دو تا) «وَأُوذُوا فِي سبیلی» و کسانی که در راه من مشقت دیدند، سختی کشیدند. (این سه تا) به  دلیل دین دار بودن، به خاطر خدا، به دلیل ایمانشان اذیت شدند، هرگونه اذیتی که تحمل کردند. «وَقَاتَلُوا» و در راه الله جنگیدند.(چهارتا) «وَقُتِلُوا» و در راه الله کشته شدند. (این پنج) «لَاُکَفَّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ» قطعا من برای آن‌ها خطاهای زندگیشان را می‌پوشانم (جبران می‌کنم، کفاره می‌کنم) «وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الأنهار» و صد در صد آن‌ها را به بهشتی داخل می‌کنم («لَ»صد در صد، تاکید) آن‌ها را به بهشتی داخل می‌کنم که از زیرش نهر‌ها جاری است. (رودخانه) «ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ» این پاداش از جانب الله است. «وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ»و بهترین پاداش‌ها نزد الله است. برای الله آماده است (وجود دارد) که به بندگانش تقدیم کند.

«لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلَادِ»(آل‌عمران/١٩٦)

مبادا این رفت‌ و آمد و این فعالیت و پویایی کسانی که کافر هستند در شهر‌ها تو را فریب دهد.

پویا، جنب‌و‌جوش فعالیت، رفت و آمد و جبلان در شهرهای مختلف، در کشورهای مختلف را که کافران دارند، یک موقع این‌ها تو را فریب ندهد، این‌ها نشانه‌ی حقانیت نیست، یک سری چیز‌ها اصالت دارد، یک سری چیز‌ها اصالت ندارد؛ این جنب و جوش و فعالیت‌ها‌ی کسانی که کافر هستند در کشورهای مختلف تو را فریب ندهد، که اصالت دارد.(حقانیت دارد)

«مَتَاعٌ قَلِيلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ»(آل‌عمران/١٩٧)

بهرمندی مختصری است، جایگاه‌شان برای همیشه جهنم است. و بد جایگاهی است.

بهرمندی مختصری است، این‌ها اصیل نیست، این‌ها مقطعی است، این‌ها تقلبی است. بهرمندی اندکی نصیب آن‌ها م «ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ» اما چیزی که برای آن‌ها می‌ماند؛ جایگاه‌شان برای همیشه جهنم ا «وَبِئْسَ الْمِهَادُ» و جهنم، خیلی بد جایگاهی است.

«لَٰكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ۗ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ لِلْأَبْرَارِ»(آل‌عمران/١٩٨)

اما آن کسانی که تقوای پرورگارشان را پیشه کردند، برای آن‌ها باغ‌هایی است که از زیر آن رود‌ها جاری می‌شود. در این وضعیت برای همیشه ماندگار باقی می‌مانند. پذیرایی از جانب الله‌ و آن‌چه که نزد الله است بهتر و ماندگار تر است.

اما آن کسانی که تقوای پرورگارشان را پیشه کردند، آن کسانی که دائما پروردگارشان را مد نظر قرار دادند، زندگی ‌خود را بر اساس فرامین پروردگارشان تنظیم کردند، این‌ها اصالت دارند. «لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ» برای آن‌ها باغ‌هایی است (بعد از مرگ و دوباره زنده شدن بعد از مرگ) که از زیر آن رود‌ها جاری می‌شود. در این وضعیت برای همیشه ماندگار باقی می‌مانند:«خَالِدِينَ فِيهَا» ، «نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ» پذیرایی از جانب الله، نزد الله میهمان هستند. «وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ لِلْأَبْرَارِ» و آن‌چه که نزد الله است بهتر و ماندگارتر است، و آن برای انسان‌های نیکو کار، اصالت دارد.

«وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۗ أُولَٰئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ»(آل‌عمران/١٩٩)

و همانا از اهل کتاب، کسانی هستند که به الله ایمان دارند. و ایمان دارند به آن‌چه که به سوی شما نازل شده است. و ایمان دارند به آن کتابی که به سوی خودشان نازل شده است. در مقابل الله خاشع هستند. آیات الله را به ازای کالای اندک نمی‌فروشند. اجر این‌ها نزد پروردگارشان، محفوظ است. بدون شک که الله سریع الحساب است.

و همانا از اهل کتاب، کسانی هستند که به الله ایمان دارند. در مورد اهل کتاب خیلی حرف‌ها زده شد. از کارهای منفی آن‌ها، از شخصیت‌های منفی آن‌ها، از دست‌آورد‌های منفی آن‌ها، خیلی صحبت‌ها شد و در آیات پایانی می‌خواهد اگر ذهنیت‌هایی منفی می‌شود برای عموم و کلیت ‌آن‌ها تصحیح کند. و همانا از اهل کتاب کسی است که به الله ایمان دارد، و ایمان دارند به آن‌چه که به سوی شما نازل شده است. همین اهل کتابی که به قرآنی که به سوی شما نازل شده است ایمان دارند، این‌ها هم هستند. این‌ افراد هم بین اهل کتاب پیدا می‌شود، همه آن‌طوری نیستند، این‌ها هم هستند. «وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ» و ایمان دارند به آن کتابی که به سوی خودشان نازل شده است.«خَاشِعِينَ لِلَّهِ» در مقابل الله خاشع (متواضع، مخلص) هستند. «لَا يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا» آیات الله را به ازای کالای اندک نمی‌فروشند. «أُولَٰئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ » اجر این‌ها نزد پروردگارشان، برایشان محفوظ است. (مال‌شان حساب است، زحمت‌شان حساب است و نزد الله اجرشان‌ گذاشته شده) «إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ» بدون شک که الله سریع الحساب است، همه‌ی این دسته‌های اهل کتاب و همه‌ی مردم  متفاوت، با اعمال و رفتار مختلف، سریع‌الحساب است و خیلی زود حساب و کتاب آن‌ها را انجام می‌دهد و آن‌ها را از هم جدا می‌کند.

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»(آل‌عمران/٢٠٠)

ای کسانی که ایمان آوردید، صبر پیشه کنید، و همیشه مراقب زندگی کنید. و همواره الله را مد نظر قرار دهید. تا به رستگاری برسید.

 ای کسانی که ایمان آوردید، (وصیت، سفارش، الله در آیات پایانی سوره سفارش آخر خود را انجام می‌دهد)  پیشه کنید، «وَصَابِرُوا» و در صبر شما قوی‌تر باشید، زندگی صبر است، در زندگی صبور باشید، مشکلات می‌آید. (همه‌ی آن مشکلاتی که گذشت) منتها؛ شما صبور باشید. مشکلات طول می‌کشد، ادامه پیدا می‌کند، مدت طولانی، آن طرف خیلی صبر دارد، آن مشکل، صبر دارد، مشکل دست بر دار نیست، در صبر شما بر آن مشکل پیروز شوید، صبر شما از صبر مشکل بیشتر شود: «صَابِرُوا» شما در صبر قوی‌تر شوید، نگویید یک سال، ده سال، صبر پایانی مال شما باشد، شکست نخورید، صبر خود را ادامه بدهید، در صبوری پیروز شوید. «وَرَابِطُوا» و همیشه مراقب زندگی کنید؛ بفهمید که این‌ها هست، آگاه باشید، و همدیگر را تقویت کنید، از هم حمایت کنید و پشتیبان همدیگر باشید و بر حد و مرز‌های الله محکم بایستید (نگه دارید) تحت تاثیر دیگران و چیز‌های منفی و تبلیغات منفی قرار نگیرید. محکم روی حد و حدود الله استقامت کنید، ماندگار باشید: «وَرَابِطُوا» این‌ها به نحوی از زوایای مختلف معنای «وَرَابِطُوا» است. «وَاتَّقُوا اللَّهَ» و همواره الله را مد نظر قرار دهید. (این چهارم) «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» این کار‌ها را انجام دهید تا به رستگاری برسید، راه فلاح و خوشبختی همین‌ها است.

الله را بابت این کتاب عزیز شکر، این سوره‌ی نورانی که پیغمبر(صلی الله)فرمودند: سوره‌ی درخشان، نور درخشان، الله را بابت این سوره‌ی مبارک شکر، که توجه به این سوره، فهم  این سوره، تلاوت این سوره واقعا یک نور درخشانی در زندگی ما می‌شود؛ اگر دائما به آن توجه کنیم، بخوانیم و مطالعه کنیم و معانی آن را بفهمیم و به دستورات آن عمل کنیم.