تلاوت این صفحه:

صفحه ۱۳۱

«بَلْ بَدَا لَهُمْ مَا كَانُوا يُخْفُونَ مِنْ قَبْلُ ۖ وَلَوْ رُدُّوا لَعَادُوا لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ»(انعام/٢٨)

بلکه آشکار شد برای آن‌ها آنچه که قبلاً مخفی می‌کردند و اگر هم برگردانده شوند، قطعاً تکرار می‌کنند همان چیزهایی که از آن نهی می‌شدند و آن‌ها دروغ می‌گویند.

آیه‌ی قبل بیان فرمود که: «آ‌ن‌ها وقتی در مقابل آتش قرار می‌گیرند، آن‌جا از آن‌ها سوال می‌شود که آیا این حقیقت است یا نه؟ آن چیزی که شما انکارش می‌کردید که آخرتی در کار نیست، جهنمی در کار نیست و این حرف‌ها بافته‌ی اذهان برخی افراد است، آیا این‌ها حقیقت دارد یا نه؟» که قسم می‌خورند که بله این حقیقت دارد و می‌گویند که اگر ما بار دیگر به دنیا برگردیم آن‌جا دیگر آدم‌های خوبی می‌شویم و حقیقت را می‌پذیریم. حالا می‌فرماید: وقتی آنجا این اقرار را می‌کنند، چرا؟ چون آن‌ چیزهایی که قبلا مخفی می‌کردند، یعنی از ته دل قبول داشتند که خدا هست، این دنیا بی‌حساب و کتاب نیست، ولی مخفی‌اش می‌کردند، انکارش می‌کردند، بی‌خیال بودند‌، آنجا دیگر یک‌دفعه همه چیز برای‌شان واضح می‌شود با چشم‌های خود می‌بینند، این می‌شود: «بَلْ بَدَا لَهُم»، «بَدَا» یعنی آشکار می‌شود برای آن‌ها چیزهایی که از قبل مخفی‌اش می‌کردند، حالا دیگر همه چیز مشاهده‌ای می‌شود و حالا می‌گویند: «اگر ما به دنیا برگردیم، دوباره آن‌ کارها را تکرار نمی‌کنیم.» می‌فرماید: «دروغ می‌گویند. اگر هم دوباره به دنیا برگردند، همان کارهای قبلی را تکرار می‌کنند.» خب، چون انسان وقتی قوه‌ی تفکرش مغلوب شد و انگیزه‌های پنهان، یک‌سری منافع و اغراض دیگر آمد جای تفکر نشست دوباره وقتی به آن وضعیت برگردد قشنگ همان کارها را مجدد تکرار می‌کند، این چیز طبیعی است.

«وَقَالُوا إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ»(انعام/٢٩)

گفتند که: «چیزی در کار نیست، الا همین زندگی دنیای ما» و ما اصلاً دوباره زنده نمی‌شویم.

و گفتند که: «چیزی در کار نیست، الا همین زندگی دنیای ما» کل زندگی ما همین است در همین دنیا است و ما اصلاً دوباره از قبرمان بلند نمی‌شویم، دوباره زنده نمی‌شویم این تفکرشان بود.

«وَلَوْ تَرَىٰ إِذْ وُقِفُوا عَلَىٰ رَبِّهِمْ ۚ قَالَ أَلَيْسَ هَٰذَا بِالْحَقِّ ۚ قَالُوا بَلَىٰ وَرَبِّنَا ۚ قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ»(انعام/٣٠)

و اگر ببینی زمانی که در مقابل پروردگارشان می‌ایستند. می‌گوید: آیا این حقیقت ندارد؟ می‌گویند: «بله، قسم به پروردگارمان همه‌ی این‌ها حقیقت دارد.» می‌فرماید: «پس عذاب‌تان را بچشید، به دلیل کفری که می‌ورزیدید.»

و اگر ببینی زمانی که در مقابل پروردگار خود می‌ایستند، آن‌ها را در پیشگاه پروردگارشان متوقف می‌کنند. می‌گوید: «آیا این حقیقت ندارد؟» «أَلَيْسَ هَٰذَا بِالْحَقِّ» این صحنه حقیقت ندارد؟ می‌گویند: «قَالُوا بَلَىٰ وَرَبِّنَا» بله، قسم به پروردگارمان همه‌ی این‌ها حقیقت دارد.» این چیزهایی بود که قبلاً به ما گفته بودی خدایا! که دوباره از قبر خود بلند می‌شوید، حشر و نشری هست، همه‌ی این‌ها حقیقت دارد. خب «قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ» می‌فرماید: «پس عذاب‌تان را بچشید به خاطر کفری که می‌ورزیدید.» یک موقع انسان بعد از یک جرم و جنایتی وقتی اقرار می‌کند و اظهار عجز به او دست می‌دهد، امکان دارد که مورد ترحم قرار بگیرد، ولی جهنم این خبرها نیست، چون دیگر، راه برای جبران وجود ندارد. ولو که آن‌ها می‌گویند این حقیقت دارد، ولی حالا چون که فهمیدید حقیقت دارد، بفرمایید شما مرخص هستید، همچنین چیزی نیست. بفرمایید عذاب خود را بچشید و مجازات اعمالتان را ببینید.

«قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا جَاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَىٰ ظُهُورِهِمْ ۚ أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُونَ»(انعام/٣١)

قطعاً خسارت کردند آن‌ کسانی که لقاء الله را تکذیب کردند تا زمانی که قیامت یکباره نزد آن‌ها می‌آید. می‌گویند: «ای وای و ای افسوس بر ما! به دلیل کوتاهی که در آن‌جا می‌کردیم.» در حالی که آن‌ها گناهان خود ا بر دوششان حمل می‌کنند، بفهمید که بد چیزی آن‌ها با خود حمل می‌کنند.

قطعاً خسارت کردند، آن‌ کسانی که لقاء الله را تکذیب کردند، رویارویی با الله را تکذیب کردند، آن‌‌ها خسارت کردند و بیچاره شدند تا زمانی که قیامت، یکباره («بَغْتَةً» یک‌دفعه، یهویی) نزد آن‌ها می‌آید، قیامت بر سر آن‌ها می‌‌آید، آن‌جا می‌گویند: «قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطْنَا فِيهَا» ای وای و ای افسوس بر ما! به خاطر کوتاهی که در آنجا می‌کردیم؛ در عمرمان، در دنیا، به دلیل آن‌کوتاهی‌هایی که انجام دادیم دست خالی آمدیم ای وای و ای افسوس بر ما! «وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمَْ» در حالی که آن‌ها گناهان‌شان را بر دوش‌شان حمل می‌کنند، تمام آن‌ تخلف‌های‌شان، گناهان‌شان بر دوش‌شان است «عَلَىٰ ظُهُورِهِمْ»، «أَلَا سَاءَ مَا يَزِرُون»بفهمید که بد چیزی آنجا حمل می‌کنند، بد گناهانی آنجا باید تاوانش را پس بدهند.

«وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ ۖ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُون»(انعام/٣٢)

و زندگی دنیا نیست، إلا بازی و سرگرمی، (دنیا این است.) قطعاً منزل آخرت بهتر است برای کسانی که تقوا را پیشه می‌کنند. آیا تعقل نمی‌کنید؟

و زندگی دنیا نیست، إلا بازی و سرگرمی، دنیا این است. قطعاً منزل آخرت بهتر است، برای کسانی که تقوا را پیشه می‌کنند یعنی در این دنیا، حالت عادی، شخص بدون الله این زندکی دنیا تبدیل می‌شود به «لَعِبٌ وَلَهْوٌ» منتها؛ در مسیر تقوا با برنامه‌های الله همین دنیا می‌شود مسیر  آخرت و قطعاً منزلگاه آخرت بهتر است برای کسانی که تقوا را در پیش می‌گیرند، یعنی جوری در دنیا زندگی درستی انجام می‌دهند، سپری می‌کنند که آن‌جا به منزلگاه خوب آخرت می‌رسند، این به نفع‌شان است. «أَفَلَا تَعْقِلُون» آیا تعقل نمی‌کنید؟ آیا اندیشه‌ی خود را به کار نمی‌گیرید؟

«قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ ۖ فَإِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَٰكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ»(انعام/٣٣)

قطعاً ما این واقعیت را می‌دانیم که آن‌چیزهایی که می‌گویند، تو را ناراحت می‌کند. پس همانا آن‌ها تو را در حقیقت تکذیب نمی‌کنند. ولی ظالمان نسبت به آیات الله منکر هستند.

قطعاً ما این واقعیت را می‌دانیم («إِنَّ»ضمیر شان است) قطعاً ما این واقعیت را می‌دانیم که آن‌ چیزهایی که می‌گویند، تو را ناراحت می‌کند، تو را اندوهگین می‌کند ای پیغمبر! ما این را می‌دانیم پس همانا آن‌ها تو را در حقیقت تکذیب نمی‌کنند «فَإِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ» در حقیقت تو را تکذیب نمی‌کنند ولی ظالمان نسبت به آیات الله منکر هستند، اجحاد و لجاجت دارند. «يَجْحَدُونَ» چیزی که از ته قلب قبول دارد ولی با آن مبارزه می‌کند، به آن اقرار نمی‌کند.

«وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَىٰ مَا كُذِّبُوا وَأُوذُوا حَتَّىٰ أَتَاهُمْ نَصْرُنَا ۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ۚ وَلَقَدْ جَاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ»(انعام/٣٤)

و قطعاً پیغمبران قبل از تو تکذیب شدند پس آن‌ها صبر کردند بر آن‌چه که مورد تکذیب قرار گرفتند. و آن‌قدر مورد اذیت قرار گرفتن تا این‌که نصرت ما نزد آن‌ها آمد و تغییر دهنده‌ای برای کلمات الله نیست. به حقیقت که از خبرهای پیغمبران هم برای تو آمد.

و قطعاً پیغمبران قبل از تو تکذیب شدند، این تاریخ قبلاً تکرار شده است همه‌ی پیغمبران قبل از تو هم مورد تکذیب قرار گرفتند پس آن‌ها صبر کردند «فَصَبَرُوا» صبر  را پیشه کردند؛ تو داری خودت را ناراحت می‌کنی، آن‌ها صبر کردند بر آنچه که مورد تکذیب قرار گرفتند، مورد آزار و اذیت قرار گرفتند. «وَأُوذُوا حَتَّىٰ أَتَاهُمْ نَصْرُنَا» و آنقدر مورد اذیت قرار گرفتن تا این‌که نصرت ما، یاری ما نزد آن‌ها آمد، به آن‌ها رسید. و تغییر دهنده‌ای برای فرمایشات الله نیست، هیچ کسی هیچ چیزی نیست که این کلمات الله را، قوانین الله را، فرمایشات الله را تغییر و تبدیلی در آن ایجاد کند، قانون همین است؛ پیغمبر، انکار کافران، مبارزه‌ی کافران با پیغمبر یا با  دعوت حق، و بعد از آن صبوری و بعد از آن، یاری الله. هیچ کس نمی‌تواند این را تغییر دهد «وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ» «وَلَقَدْ جَاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلِينَ»ذو به حقیقت که از خبرهای پیغمبران هم برای تو آمد، تو الان دیگر داستان آن‌ها را بلد هستی که قبلاً چه اتفاقاتی افتاده است.

«وَإِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُمْ بِآيَةٍ ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَىٰ ۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ»(انعام/٣٥)

اگر اعراض آن‌ها بر تو سنگین است اگر می‌توانی که در زمین کانالی ایجاد کنی، یا اینکه در آسمان نردبانی بگذاری که برای آن‌ها آیه‌ای بیاوری ولی اگر الله می‌خواست همه‌ی آن‌ها را بر هدایت جمع می‌کرد. اما تو از جاهلان مباش.

و اگر اعراض آن‌ها بر تو سنگین است ای پیغمبر! و هر کسی که در خط پیغمبر در حرکت است، اگر اعراض آن‌ها از دین خدا، از کتاب خدا، اگر بر تو سنگینی می‌کند، حالا؛ اگر می‌توانی «فَإِنِ اسْتَطَعْتَ»اگر توانش را داری، که در زمین کانالی ایجاد کنی، در زمین تونلی بزنی و در اعماق زمین بروی، یا اینکه نردبانی در آسمان بگذاری به وسیله‌ی یک‌سری چیزهایی «سُلَّمًا» چیزی که با آن بالا می‌روند حالا هر وسیله‌ای که باشد؛ خواه وسایل امروزی هم باشد که از موشک و هواپیما و فضانوردان و وسایل فضایی (وسایل فضانوردی) باشد اگر می‌توانی این‌ها را هم به خدمت بگیر و در آسمان برو، که چکار کنی؟ «فَتَأْتِيَهُمْ بِآيَةٍ» که برای‌شان آیه‌ای بیاوری، که قانع‌شان کنی که مسلمان‌شان کنی اگر می‌توانی این‌ کارها را انجام دهی، برو انجام بده، ولی اگر الله می‌خواست «وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى» اگر الله می‌خواست همه‌ی آن‌ها را بر هدایت جمع می‌کرد حتی اگر این کارها را هم انجام بدهی باز آن‌ها ایمان نمی‌آورند، کلمات الله تغییر نمی‌کند، این کافران وقتی دل‌شان خراب است و مغرور و متکبر هستند، آن‌ها با این‌کارها دست از لجاجت‌شان بر نمی‌دارند پس خودت را ناراحت نکن والبته هم امروزه، دقیقاً این کارها انجام می‌شود یعنی از شگفتی‌های اعماق زمین و از شگفتی‌های کهکشان‌ها (هم در زمین و هم در آسمان‌ها) چقدر از این عجایب و شگفتی‌ها را دارند بیان می‌کنند، کشف می‌شود همه‌ی این‌ها شگفتی‌ها ساخته‌ی الله است. این‌ها همه آیات الله است ولی نتیجه دقیقاً همان اتفاق دارد می‌افتد و همان کفر همچنان در دنیا ادامه دارد. پس اگر الله می‌خواست آن‌ها را به زور هم که شده بر هدایت جمع می‌کرد. «فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ» اما تو از جاهلان مباش، تصور نکن که با این کارها می‌توانی یک چیزی را درست کنی، ولو به زور بتوانی هدایت را به آن‌ها تزریق کنی، این فکر را نکن. (و جاهل یعنی کسی که حقیقت مسئله را می‌فهمد، دانشش را دارد، ولی به خاطر یکسری انگیزه‌ها، خلاف آن دانش خود عمل می‌کند)