دانلود فایل تصویری    دانلود فایل صوتی   پرسش و پاسخ صفحه

صفحه۱۰۹

«أَعُوذُ بِٱللَّهِ مِنَ ٱلشَّيْطَـٰنِ ٱلرَّجِيمِ»

پناه می‌برم به الله از شر شیطان رانده شده

«وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ»(مائده/۱۰)

و کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، آن‌ها یاران آتشند (یاران جهنمند)

صفحه قبل بیان فرمود از نماز و وضو و غسل و تیمم و بعد از آن، در مورد اینکه انسان به چیزهایی که با الله عهد و پیمان بسته متعهد باشد، به خاطر لج و لجبازی عدالت را زیر پا نگذارد و بعد از آن فرمود که: «آن‌هایی که پای این کارها می‌ایستند و به آن عمل می‌کنند؛ خداوند برای آن‌ها پاداش و اجر عظیمی در نظر گرفته است» و این آیه در ادامه آن می‌فرماید: «کسی که آن‌ها را زیر پا گذاشت، کافر شد، و به این آیات توجه نکرد، تکذیبشان کرد، آن‌ها اهل جهنم می‌شوند به همین سادگی.» و کلاً قبل از اینکه جلوتر برویم این مطلب به عنوان یک مطلب کلی است، یک نگاه کلی به قرآن داشته باشیم این‌ها خیلی مهم است، خیلی به ما در فهم ترجمه قرآن و مفاهیم قرانی کمک می‌کند. به صورت کلی اسلوب قرآن اینگونه است که مردم را به وسیله ترس و لذت پیش می‌برد، مدیریت می‌کند، می‌خواهد این را  بین مردم زنده نگه دارد. آیه قبل از لذت بود، از بشارت بود، و این آیه از ترس است. «أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ» آن جا مغفرت بود و باز چند صفحه قبل خواندیم که رسالت پیامبران همین است «مُبَشِّرِينَ ومُنْذِرِينَ» آمدند به مردم انذار دهند (ترس) و بشارت دهند (لذت) و کلاً جهان بر این دو مسئله استوار است، این قانون کلی است حتی در کل عالم هستی در بین سایر مخلوقات، در این اکوسیستمی که داریم زندگی می‌کنیم هم، بر اساس ترس و لذت دارد می‌چرخد. حتی بین حیوانات و این آن‌ها را سر پا نگه داشته است و دین و پیامبران هم که آمدند برای همین است که این قانون «قانون ترس و لذت» را بین انسان‌ها نگه دارند.  و همیشه در قرآن به این شکل رعایت می‌شود و این سبب می‌شود که انسان‌ها زندگی سالمی داشته باشند. یا راه ترس یا راه لذت را انتخاب می‌کنند، یا مقصد و منزلی که به ترس منتهی می‌شود یا منزلی که به لذت منتهی می‌شود و دنیا این است، دین این است، قرآن این است، دستورات پیامبر این است، ارسال پیامبران برای این است و بهشت و جهنم هم نتیجه همین‌هاست این نگاه را داشته باشیم.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ(مائده/۱۱)

ای کسانی که ایمان آوردید نعمت الله بر خودتان را به یادتان بیاورید؛ آن زمان که قومی خواستند به سمت شما دست‌درازی کنند پس دست‌شان را از شما کوتاه کرد و مدام الله را مد نظر قرار دهید و انسان‌های مؤمن باید بر الله توکل کنند.

ای کسانی که ایمان آوردید نعمت الله بر خودتان را به یادتان بیاورید؛ آن زمان که قومی خواستند به سمت شما دست‌درازی کنند، بر شما مسلط شوند ولی الله دست آن‌ها را از سر شما کوتاه کرد «فَكَفَّ أَيْدِيَهُمْ عَنْكُمْ» دستشان را از شما کوتاه کرد، نگذاشت. این نعمت را به یادتان بیاورید و مدام این اتفاق برای مؤمنان افتاده، همیشه از زمان پیامبر تا حالا و تا قیامت هست. خیلی وقت‌ها یک اخباری گفته می‌شود که حالا قرار است جنگ اتفاق بیفتد، قرار است قوم کافر فلان کار را انجام دهند و بعد می‌بینید که برطرف می‌شود؛ آن حادثه که الان مذاکره‌اش روی میز هست، برطرف می‌شود. بسیار بوده که خداوند دست آن‌ها را از سر مسلمانان کوتاه کرد. یعنی این لحظات را، این نعمات را به یادتان بیاورید. «وَاتَّقُوا اللَّهَ» و مدام الله را مد نظر قرار دهید، الله اینگونه دارد در زندگی با شما تعامل می‌کند. «وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» و انسان‌های مؤمن باید بر الله توکل کنند. الله‌ای که اینقدر قدرتمند است.

«وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا ۖ وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ ۖ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۚ فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ»(مائده/۱۲)

و قطعاً الله از بنی اسرائیل پیمان محکم گرفت و ما از آن‌ها دوازده نقیب انتخاب کردیم. الله گفت: «من با شما هستم.» قطعاً اگر شما نماز را بر پا داشتید و زکات را دادید و به پیامبران من ایمان آوردید و آن‌ها را تقویت کردید و به الله قرض نیکو دادید؛ گناهان شما را بر شما کفاره می‌کنم و قطعاً شما را به بهشتی که از زیر آن نهرها جاریست داخل می‌کنم پس کسی که بعد از این‌ها کافر شود پس قطعاً که از راه میانه و درست منحرف شده است.

«وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا ۖ» و قطعاً الله از بنی اسرائیل پیمان محکم گرفت «مِيثَاقَ» و ما از آن‌ها دوازده نقیب انتخاب کردیم، دوازده نفر به عنوان پیشوا، رهبر که رهبریت اقوام دوازده‌گانه بنی‌اسرائیل را بر عهده داشتند؛ یوسف و یازده تا از برادرانش که با خودش دوازده نفر (دوازده قبیله) می‌شدند، دوازده قبیله به مرور زمان تعدادشان خیلی زیاد شد و دوازده گروه شدند و الله می‌گوید: «ما از بین هر گروهی یک نفر را به عنوان پیشوا و رهبر انتخاب کردیم که کنترل و مدیریت قوم زیردستش را به عهده داشته باشد و وقتی به جایی می‌رفتند که پیامبر موسی عصا بر سنگ می‌زد و دوازده چشمه بیرون می‌آمد برای این دوازده گروه بود. «وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ» الله گفت: «من با شما هستم.» (به همان نقبا گفت؛ دوازده سرلشکر، مدیر و رهبر و پیشوایشان) گفت: «من با شما هستم.» «لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ» قطعاً اگر شما نماز را خیلی خوب و درست و حسابی بر پا داشتید، اینگونه یک نماز خیلی خوبی خواندید «أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ»، و زکات را دادید، قدرت اقتصادی جامعه را رعایت کردید و به پیامبران من ایمان آوردید (به همه پیامبران) حالا هر کسی در زمانه خودش؛ یکبار می‌رسد به زمان پیامبر موسی هارون می‌رسد به داوود، سلیمان، زکریا، یحیی، عیسی و حتی رسول الله صلی الله علیه و سلم هر کس بنا بر عمری که در آن زمان زندگی می‌کند به تمام پیامبران ایمان بیاورید و خاصتاً پیامبر زمانه خودتان، هر کس در زمانه خودش، «وَعَزَّرْتُمُوهُمْ» و آن‌ها را تقویت کردید، از آن‌ها حمایت کردید. «وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا» و به الله قرض نیکو دادید. حمایت پیامبران تنها با زبان نیست، باید پول داد، باید جنگید، خیلی کارها باید انجام داد، خیلی جهادها باید کرد و پول هم باید داد، برای تقویت و نصرت پیامبران باید خرج کرد اگر این کارها را انجام دادید علاوه بر این که همراه شما هستم «إِنِّي مَعَكُمْ»، «لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ» گناهان شما را بر شما کفاره می‌کنم، جبرانش می‌کنم، پاکش می‌کنم و قطعاً «لَأُدْخِلَنَّكُمْ» شما را به بهشتی که از زیر آن نهرها جاریست داخل می‌کنم. «فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ» پس کسی که بعد از این‌ دستورات کافر شود، «فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ» پس قطعاً که از راه میانه و درست منحرف شده است؛ باز هم قانون ترس و لذت، اگر این‌ها را انجام دادید شما را به بهشت داخل می‌کنم و اگر کافر شدید هم، شما گمراه شدید، سزای گمراهان هم مشخص است.

«فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِيثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً ۖ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ ۙ وَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ ۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ»(مائده/۱۳)

پس به خاطر نقض میثاق‌شان آن‌ها را نفرین کردیم، دل‌هایشان را سخت قرار دادیم. آن‌ها، کلمات را از جایگاهشان تحریف می‌کنند وآن بهره‌ای که به آن‌ها تذکر داده شده بود را فراموش کردند. تو بر خیانت‌های آن‌ها همیشه مطلع می‌شوی، إلا تعداد کمی از آن‌ها (که این کار را نمی‌کنند) پس تو عفوشان کن و از آن‌ها درگذر. بدون شک که الله انسان‌های نیکوکار را دوست دارد.

«فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِيثَاقَهُمْ» پس به خاطر نقض میثاق‌شان این پیمان محکم را زیر پا گذاشتند، به خاطر این کارشان که رها کردند؛ این نماز، و زکات، و ایمان پیامبران، و تقویتشان را و اتفاقاً هم برعکس با بعضی از پیامبران و خاصتاً پیامبر خاتم مبارزه کردند به خاطر این نقض پیمانشان ما چه کار کردیم؟ «لَعَنَّاهُمْ» آن‌ها را نفرین کردیم، آن‌ها را دور کردیم، قرار بود خدا همراهشان باشد ولی چون آن‌ها، این‌ها را زیر پا گذاشتند، آن‌ها را دور کردیم که از خدا دور شوند، نفرینشان کردیم. «وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِيَةً» و دل‌هایشان را غلیظ و کلفت و سخت قرار دادیم چون راه رقیق بودن قلب و سالم بودن قلب، آن‌ها بود که رهایش کردند که قلبشان هم سخت شد. «يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ» چه کار می‌کنند بعد از آن‌هایی که زیر پا گذاشتند حالا چه کار می‌کنند؟ کلمات را از جایگاهشان تحریف می‌کنند یعنی می‌آیند مفاهیم را جابه جا می‌کنند؛ خوب را خراب، خراب را خوب جلوه می‌دهند اینگونه تبلیغ می‌کنند بر عکس، «وَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ» و فراموش کردند آن بهره‌ای، آن مجموعه‌ای که به آن‌ها تذکر داده شده بود «حَظًّا» آن سهمی آن بهره‌ای که به آن‌ها تذکر داده بود که شما به این‌ها عمل کنید را فراموش کردند، اصلاً رهایش کردند، ولش کردند. «وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ» و تو به استمرار، تو ای پیامبر،! تویی که قرآن می‌خوانی تو همیشه بر خیانت‌های آن‌ها مطلع می‌شوی، مدام می‌شنوی که هر بار چه خیانت‌هایی می‌کنند، چقدر برای ملت‌ها چاه می‌کنند، تو به استمرار مطلع می‌شوی إلا تعداد کمی از آن‌ها که این کار را نمی‌کنند. «فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ» پس تو عفوشان کن و از آن‌ها درگذر، نه انتقام بگیر و نه آنَ‌ها را به خاطر آن کارها سرزنش کن چون این قضایا تا قبل از مرحله جنگیدن است، نقشه است، حقه است، خیانت است، قبل از جنگیدن است که هر وقت تبدیل به جنگیدن شد که جوابش جنگیدن و آیات سیف می‌شود. «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ» بدون شک که الله انسان‌های محسن و نیکوکار را دوست دارد.