تلاوت این صفحه:

صفحه ۱۴۸

«فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ»(انعام/۱۴۷)

پس اگر تورا تکذیب کردند پس بگو‌: «پروردگار شما دارای رحمت وسیعی است و عقوبتش، عذابش از قوم مجرم صرف‌نظر نمی‌شود.»

حالا ما راست می‌گوییم آیه‌ی قبل بیان فرمود که این مسائل وجود دارد هیچ‌چیزی غیر از آن قضایا در دین اسلام حرام نیست، ما راست می‌گوییم دیگر کسی نگوید حلال و حرام اضافه بماند کسی نگوید دین اسلام سخت‌گیرانه است، سخت‌گیری در دین نیست، آن‌ها اضافاتی است که دیگران گذاشتند خدا نگفته پیغمبر، نگفته ما راست می‌گوییم‌. بر یهودیان آن‌ها حرام بوده به خاطر گناهان‌شان حرام کردیم ما راست می‌گوییم، حالا اگر این حرف‌ها را از تو باور نکردند (ما از تو قبول نمی‌کنیم) «فَإِنْ كَذَّبُوكَ» تو را تکذیب کردند حرفت را قبول نکردند به آن‌ها بگو که پروردگار شما دارای رحمت وسیعی است یعنی به جنگ‌شان نرو، آن‌ها را به رحمت الله امیدوار کن یعنی چون حرفت را باور نکردند خشمگین نشو که از روی خشم و عصبانیت به آن‌ها یورش ببری و به آن‌ها مطالبی بگویی در یأس و ناامیدی‌شان و در گمراهی و بدبختی‌شان، آن‌ها را به رحمت الله امیدوار کن یعنی شخص دعوت‌گر باید خیلی دلش بزرگ باشد که با مخالفینش هم از رحمت الله بگوید و امیدوارشان کند منتها این سبب نمی‌شود که «وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ» «بَأْسُ» یعنی عذاب و عقوبت، این رحمت وسیع الله سبب نمی‌شود که عقوبتش از مجرمان صرف‌نظر شود.

«سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَيْءٍ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ»(انعام/۱۴۸)

آن کسانی‌که مشرک شدند می‌گویند که اگر الله می‌خواست ما و پدران‌مان، مشرک نمی‌شدیم؛ و هیچ چیزی هم حرام نمی‌کردیم به مثل همین استدلال، کسانی‌که قبل از آنان بودند هم تکذیب کردند تا بالاخره آن عذاب و عقوبت ما برسرشان رسید. بگو آیا نزد شما هیچ علمی وجود دارد که برای ما بیاورید؟ شما پیروی نمی‌کنید جزاز ظن و گمان‌،  از میل و هوای‌تان‌؛ و از یک توهم و تصوری پیروی و دارید صحبت می‌کنید که هیچ پایه‌‌‌ی علمی و حقیقی ندارد.

خیلی زود می‌گویند بعد از این تمام این ماجراها و حالا مشخص شد که داستان چه هست و مشخص شد که آن‌ها در دین اصیل خدایی چقدر دخل و تصرف ایجاد کردند حالا بعداً می‌آیند می‌خواهند توجیه کنند می‌گویند‌: آن کسانی‌که مشرک شدند می‌گویند که: «لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكْنَا» اگر الله می‌خواست ما مشرک نمی‌شدیم نه ما و نه پدران ما و هیچ‌ چیزی هم حرام نمی‌کردیم «وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَيْءٍ» پس ما این کارها که می‌کنیم خدا خواسته دیگر خدا خواسته، خدا که قدرتش مطلق است اگر خدا نمی‌خواست جلوی شرک ما رامی‌گرفت این‌جوری کارهای‌شان را توجیه می‌کنند، موجه می‌کنند دیگر جوابی برایشان نمی‌ماند إلا که این‌ها را روی‌ گردن تقدیر بیندازند و خودشان را زیر خواست خدا مجبور بدانند و چون خدا جلوی آن‌ها را نگرفته است پس خدا به همین‌ها راضی است خدا خواسته حالا دیگر از این‌ور «كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا» همین‌طور به مثل همین استدلال «كَذَلِكَ»، کسانی‌که قبل از آنان بودند هم تکذیب کردند یعنی وقتی به آن‌ها گفته می‌شود شما گناه نکنید شرک نیاورید این‌ کار را نکنید قبول نمی‌کردند «كَذَّبَ    فَإِنْ كَذَّبُوكَ» پیامبران قبلی را تکذیب می‌کردند و بعد وقتیکه تحت فشار استدلال قرار می‌گرفتند همین حرف‌ها را می‌زدند مثل الان که می‌زنند که خدا خواست همین روند را ادامه دادند اصرار کردند پای گناهانشان ماندند به همین دلیل، به همین دلیل واهی که خدا خواسته «حَتَّى ذَاقُوا بَأْسَنَا» تا بالاخره آن عذاب و عقوبت ما بر سرشان رسید یعنی بدبخت و بیچاره شدند و نابود و هلاک شدند. «قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ» بگو آیا نزد شما هیچ علمی وجود دارد که برای‌مان بیاورید؟ آیا شما دلیل دارید که الله از شما خواسته مشرک باشید؟ بیاورید، شما چیزی‌ که  می‌گویید «إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ» از ظن و گمان پیروی می‌کنید از میل و هوای‌تان دارید پیروی می‌کنید از یک توهم و تصوری دارید صحبت می‌کنید که هیچ پایه‌ی علمی و حقیقی ندارد «إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ»

«قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ»(انعام/۱۴۹)

بگو برای الله حجت‌های رسا و دارای دستاورد، دارای نتیجه است پس اگر الله می‌خواست دسته‌جمعی شما را هدایت می‌داد.

بگو برای الله حجت‌های رسا و دارای دستاورد، دارای نتیجه است «الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ» «الْبَالِغَةُ» یعنی چیزی‌که به منزل می‌رسد یعنی اینکه کافی و وافی است بگو حجت و دلیل‌، حجت و دلیل‌های الله است که به اتمام و کمال می‌رسد حجت‌ها و دلیل های شما ناقص است تا یک متر هم نمی‌رسد سقوط می‌کند اینکه دارید می‌گویید که خدا خواسته ما کافر شویم، شما دلیلی برای آن ندارید، دلیل شما ناقص است، دلیل الله کامل است، «قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ»، «فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ» پس اگر الله می‌خواست دسته‌جمعی شما را هدایت می‌داد یعنی اگر می‌خواست که شما را از روی اجبار و اکراه، هدایت بدهد آن موقع به‌ زور هم که شده شما را هدایت می‌داد ولی قرار نیست به‌ زور شما را هدایت بدهد آن‌جا می‌گفتند که خدا از ما راضی است از همین کارها و کفریات ما راضی است (از طرف خودشان می‌گفتند) و در این آیه دارد از جانب الله می‌گوید که الله قدرتش را دارد، راضی نیست منتها قدرتش را دارد ولی بنا نیست که از قدرت خداییش استفاده کند و جلوی گناه آن‌ها را بگیرد اگر می‌خواست می‌توانست ولی نمی‌خواهد اختیارات را از بندگانش بگیرد، دنیا محل انتخاب و اختیار است.

«قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءَكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِنْ شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ»(انعام/۱۵۰)

بگو شما گواهان خود را بیاورید آن کسانی‌ که گواهی می‌دهند که الله این‌ها را حرام کرده است پس اگر قسم و گواهی دادند پس تو با آن‌ها گواهی نده و تو از هوای کسانی‌که آیات ما را تکذیب کردند از هوای آن‌ها تبعیت نکن و کسانی‌ که به آخرت هم ایمان ندارند و آن‌ها به پروردگارشان معادل‌سازی می‌کنند.

بگو شما گواهان‌تان را بیاورید، هم‌فکران‌تان را بیاورید، آن  کسانی‌که شمارا از آن‌ها دستور می گیرید آن روحانیان‌تان را بیاورید که دارید دستورات را از آن‌ها می‌گیرید و بپرسید که آیا گواهی می‌دهند که الله این‌ها را حرام کرده‌، گواهی می‌دهند، قسم می‌خورند الله این‌ها را حرام کرده؟ «فَإِنْ شَهِدُوا» پس اگر قسم خوردند، اگر گواهی دادند امکان دارد، این‌ها بی‌ایمان هستند تو با آن‌ها گواهی نده «فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ» تو با آن‌ها مباش «وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا»  و تو از هوای کسانی‌که آیات ما را تکذیب کردند از هوای‌شان تبعیت نکن تو از آن‌هایی که طرز تفکرشان این است که یک: آیات ما را تکذیب کردند یعنی چندان دلبستگی و وابستگی به آیات قرآن ندارند، دوم: «وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ» به آخرت هم ایمان ندارند، حساب خاصی را قیامت باز نکردند، ترس خاصی از قیامت ندارند، سوم: «وَهُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ» و آن‌ها به پروردگارشان معادل‌سازی می‌کنند، به راحتی چیزهای دیگر را مقدس می‌کنند، خدا را پایین می‌آورند از چیز دیگر جانب‌داری می‌کنند، کسی‌ که این باورها را دارد این اخلاقیات را دارد تو از طرز تفکر این‌ها دیگر تبعیت نکن که افکار این‌ها قابل اعتماد نیست.

«قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ»(انعام/۱۵۱)

بگو بیایید تا من بر شما تلاوت کنم آنچه پروردگارتان بر شما حرام کرده و آن اینکه هیچ‌ چیزی را به الله شرک نیاورید و به پدر و مادرتان احسان کنید مبادا فرزندان‌تان را از ترس فقر بکشید که ما خودمان روزی شما و روزی آن‌ها را می‌دهیم و به مسائل بی‌حیایی نزدیک نشوید نه آنچه که ظاهرش باشد و نه آنچه که باطن باشد و نکشید نفسی که الله حرامش کرده‌ الا به حق که پروردگارتان شما را به این (اندرزها) می‌کند تا که شما به تعقل برسید.

بگو بیایید تا من بر شما تلاوت کنم آنچه که پروردگارتان بر شما حرام کرده، پروردگارتان آن‌ها را حرام نکرده که می‌خواهید از مردم سوءاستفاده کنید، بیایید من برای شما آن‌چیزی‌که حقیقت دارد تلاوت بکنم «قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ» برای‌تان تلاوت کنم حالا در آیه‌ی قبل هم ترجمه کردیم «قُلْ هَلُمَّ» بیایید، این‌جا «تَعَالَوْا» بازهم بیایید ولی از دو کلمه استفاده کرد‌ه که یک معنا را می‌رساند، «هَلُمَّ» بیایید حالت عادی بیایید، بیاورید آن گواهانتان را‌، که آن گواهان‌، شهادت می‌دهند که خدا حرام کرده است یعنی آمدنی‌ نامبارک از کلمه‌ی «هَلُمَّ» استفاده کرده بیاورید آن‌ها را یا بیایید اما اینجا که رسول الله صل‌ الله‌ علیه‌ و سلم می‌گوید شما بیایید این آمدنی است مبارک و می‌خواهد دستور الله را به آن‌ها بگوید نه مثل آن‌جا که دستور آن شهدا را به آن‌ها بگوید که حق حلال و حرام را به خودشان می‌دهند این‌جا مبارک است چون می‌خواهد دستور الله به‌ آنان بگوید و به همین خاطر فرموده «تَعَالَوْا» یعنی چیزی که انسان را به تعالی می‌رساند، «تَعَالَوْا» از  علو است، تعالی است بیایید یک چیزی من به شما بگویم که شما روح‌تان‌، ایمان‌تان، افکارتان تعالی پیدا می‌کند پس بیایید یک آمدنی مبارک و دارای ارزش‌،  بیایید تا من تلاوت کنم آن‌چه که پروردگارتان بر شما حرام کرده است یک:  أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا اینکه به الله هیچ‌ چیزی را شرک نیاورید، چیزی غیر از الله مقدس شد شرک به الله‌ می‌شود دستور غیر  الله پذیرفته شد شرک به الله می‌شود، دوم:  «وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا» چیزی که الله بیان فرموده که به پدر و مادرتان احسان کنید و احسان هم کلمه‌ی عامی است؛ انواع خوبی‌ها در حق پدر و مادر که از آن طرف یعنی به پدر و مادرتان نامهربان نباشید، بدی نکنید، سوم: پروردگارتان حرام کرده که مبادا فرزندان‌تان را از ترس فقر بکشید «مِنْ إِمْلَاقٍ»، «إِمْلَاقٍ» یعنی فقر‌، تنگ‌دستی‌، که ما خودمان روزی شما و هم روزی آن‌ها (بچه‌هایتان) را می‌دهیم پس به‌ خاطر رزق و روزی کار بیشتر بکنید ولی به‌خاطر رزق و روزی بچه‌های‌تان را نکشید که ما این را (روزی خودتان و روزی بچه‌هایتان را) به عهده گرفتیم که خیلی وقت‌ها در برخی کشورهای جنگ زده به‌ خاطر فقر بچه‌هایشان را می‌فروشند که باز جزء همین می‌شود چون امنیت جانی فرزندان‌شان را در خطر می‌اندازند به‌خاطر فقر بچه‌های‌تان را نکشید و به مسائل بی‌حیایی نزدیک نشوید نه آن‌چه که ظاهرش باشد و نه آن‌چه که باطن باشد نه عمل ظاهری «وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ» و به مسائل بی‌حیایی نزدیک نشوید نه آنچه که ظاهرش باشد و نه آنچه که باطن باشد، نه عمل ظاهری؛ از زنا و فحشا و هم‌جنس‌بازی و چیزهای دیگر و نه هم مخفیانه؛ دوست‌های پنهانی، ارتباطات پنهانی، افکار شهوانی پنهانی که در ذهنش می‌پروراند، نه ظاهرش و نه باطنش، از بی حیایی دور باشید و  پنجم‌: «وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ» و نکشید نفسی که الله حرامش کرده‌، إلا به حق‌، کسی‌که قاتل است کشته می‌شود، کسی‌که سزاوار قتل است کشته می‌شود حالا کارهایی که انجام داده غیر از آن کسی را به قتل نرسانید، این است «ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ» این است که پروردگارتان شما را به آن توصیه می‌کند، سفارش می‌کند که پای این‌ها بایستید تا که شما به تعقل برسید، اندیشه کنید و دست از این کارها بردارید.