تلاوت این صفحه:

صفحه ۱۳۲

«إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ ۘ وَالْمَوْتَىٰ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ»(انعام/٣٦)

قطعاً اجابت می‌کنند کسانی که می‌شنوند ولی مردگان، الله آن‌ها را مبعوث می‌کند و بعد به سوی او برگشت داده خواهند شد.

قطعاً اجابت می‌کنند کسانی که می‌شنوند، آن کافرای لجوج دستورات الله را نمی‌پذیرند، هر کاری هم که کنی، چه کسانی می‌پذیرند؟ چه کسانی اجابت می‌کنند؟ کسانی که می‌شنوند یعنی با جان و دل کلام الله را پذیرا هستند و به آن گوش می‌‌دهند، آن‌ها می‌پذیرند ولی مردگان «وَالْمَوْتَىٰ» ولی مردگان آن‌هایی که گوش شنوا برای حقیقت ندارند، الله آن‌ها را مبعوث می‌کند و بعد، به سوی او برگشت داده خواهند شد به سوی الله برای حسابرسی بر می‌گردند.

«وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ ۚ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰ أَنْ يُنَزِّلَ آيَةً وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ»(انعام/٣٧)

و گفتند: «چرا بر او آیه‌ای از جانب پروردگارش نازل نمی‌شود؟» جوابشان بده که الله قادر است بر اینکه آیه‌ای را نازل کند ولی اکثریت آن‌ها نمی‌دانند.

و گفتند: «چرا بر او آیه‌ای از جانب پروردگارش نازل نمی‌شود؟»دوباره آن‌جا هم گفتند که: «چرا همراه این پیغمبر یک ملکی نمی‌آید؟» همچنان دست بردار نیستند و دوباره می‌گویند، چرا یک نشانه‌ای از جانب پروردگارش بر او نازل نمی‌شود، برای اذیت. «قُلْ» جوابشان بده که الله قادر است بر اینکه آیه‌ای را نازل کند، خواسته‌های شما سخت نیست، الله قشنگ، خیلی راحت می‌تواند دانه به دانه خواسته‌های شما را انجام دهد ولی اکثریت آن‌ها نمی‌دانند، فکر می‌کنند که پیغمبر، پیغمبر واقعی نیست، فکر می‌کنند که شاید آن‌ها با همین درخواست‌ها، یا شاید هم تصور می‌کنند که خدا فقط دنبال این‌ها راه می‌افتد که هر چیزی گفتند، هر روز یک برنامه‌ای و خدا هم بیاید برایشان مدام هر چیزی که گفتند مهیا کند و مدام همان‌طوری که خواستند برایشان بفرستد. این‌ها نمی‌دانند که الله طبق قانون پیش می‌رود و به خواسته و به درخواست کافران نیست؛ کافران لجوج که هر روز یک چیزی بگویند و خدا هم برای اجرا‌ در خدمت آن‌ها باشد. آن‌ها فکر می‌کنند که پیغمبر نمی‌تواند یا خدا نمی‌تواند. الله قادر است، آن‌ها فهم و درکش را ندارند.

«وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُمْ ۚ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ»(انعام/٣٨)

و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست، هیچ پرواز کننده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند هم وجود ندارد، مگر که امت‌هایی به مثل شما هستند. ما هیچ چیزی در این کتاب فرو گذار نکردیم. آن‌گاه همه‌ی آن‌ها به سوی پروردگارشان محشور می‌شوند.

و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست «دَابَّةٍ» موجود متحرک، هر آنچه که زنده است و در این عالم هستی حرکت می‌کند می‌شود: «دَابَّةٍ» می‌گوید: «هیچ موجود متحرکی در زمین جود ندارد و هیچ پرواز کننده‌ای که با دو بالش پرواز می‌کند هم وجود ندارد مگر که امت‌هایی به مثل شما هستند؛ از این پرندگان که پرواز می‌کنند، حتی ماهی‌هایی که داخل دریا در حال حرکت هستند، یا جزء دابه هستند که حرکت می‌کنند یا هم بال دارند و حرکت می‌کنند و بالاخره تمام موجوداتی که در زمین، در اعماق زمین، در دریا یا در هوا در حال چرخش هستند، می‌گوید: «آن‌ها هیچ‌ کدام واقعیت زندگی آن‌ها این‌طوری نیست، مگر اینکه زندگی آن‌ها به مثل شما است.» یعنی آن‌ها طبق قانون الله در حال زندگی هستند، یعنی الله برای آن‌ها زندگی چیده، یعنی الله به آن‌ها به مثل شماها حیات داده، یعنی آن‌ها هم‌ در زندگی برنامه دارند، برای دفاع از جان‌شان تلاش می‌کنند، برای به دست آوردن غذایشان تلاش می‌کنند، آن‌ها هم می‌ترسند، آن‌ها هم امید دارند، آن‌ها هم زندگی می‌کنند، اولویت دارند، برنامه دارند، به مثل شما در حال زندگی هستند و تکاپو دارند و همه چیز، انگار به مثل انسان‌ها دارند زندگی خود را پیش می‌برند، امت‌هایی به مثل شما هستند و زندگی آن‌ها کامل کامل است‌ و یا این‌که حتی همانگونه که انسان‌ها متنوع هستند؛ خوش اخلاق است، بد اخلاق است، با اخلاق‌های متفاوت، با رنگ‌های متفاوت، با صداهای متفاوت، آن‌ حیوانات هم هر کدام با اخلاق متفاوت، رنگ و شکل متفاوت، همه‌ی آن‌ها به مثل شما امت‌هایی هستند که دارند زندگی می‌کنند. شما آیه می‌خواستید که الله برای شما آیه نازل کند؟ فکر می‌کنید الله نمی‌تواند؟ بفرما این‌ها همه آیه. «مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ» ما هیچ چیزی در این کتاب فرو گذار نکردیم، هیچ کوتاهی‌ای نکردیم، هر آیه‌ای نیاز بود ما در این کتاب گفتیم، شما را توجه دادیم، بروید ببینید، ما کوتاهی نکردیم‌ بعد آن‌ها به سوی پروردگارشان محشور می‌شوند «ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يُحْشَرُون» آن‌گاه همه‌ی آن‌ها به سوی پروردگارشان محشور می‌شوند، هم شما ای انسان‌ها! و هم این دابه‌ای که در زمین است و این طائری که با دو بالش پرواز می‌کند، آن‌ها دوباره به سوی پروردگار خود گرد می‌آیند و جمع می‌شوند.

«وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ ۗ مَنْ يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَنْ يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ»(انعام/٣٩)

و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، آن‌ها کرانند و لال‌ها در تاریکی؛ کسی که الله خواست گمراهش می‌کند، و کسی که الله خواست، او را بر صراط مستقیم قرار می‌دهد.

و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، آن‌ها کرانند و لال‌ها در تاریکی؛ یعنی حقیقت آن‌ کسانی که آیات الله را تکذیب کردند، کرند «صُمٌّ»، و لال هستند «بُكْمٌ»، فقط چشم دارند که البته «فِي الظُّلُمَاتِ» در تاریکی هستند که آنجا هم باز چشم داشته باشند هم برای‌شان کارایی ندارد. «مَنْ يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَنْ يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ» کسی که الله خواست گمراهش می‌کند، دل خرابی داشته باشد خدا گمراهش می‌کند و کسی که الله خواست او را بر صراط مستقیم قرار می‌دهد؛ کسی که خواهانش باشد.

«قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ أَغَيْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ»(انعام/٤٠)

بگو: «آیا به نظر شما اگر عذاب الله سراغ شما بیاید یا اینکه قیامت بیاید آیا شما غیر از الله را به فریاد می‌خوانید اگر راست می‌گویید؟!»

بگو: «آیا به نظر شما (نظر بدهید) اگر عذاب الله سراغ‌تان بیاید «أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ» عذاب الله سراغ‌تان بیاید، یا اینکه قیامت بیاید «أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ» قیامت بر پا شود، در آن ‌هول و هراس عذاب خدا در دنیا، در ایام دنیا، یا هول و هراس برپایی قیامت، یک همچنین عذاب وحشت آوری اگر سراغ شما بیاید در آن لحظه «أَغَيْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ» آیا شما غیر از الله را به فریاد می‌خوانید اگر راست می‌گویید؟!

«بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِنْ شَاءَ وَتَنْسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ»(انعام/٤١)

بلکه فقط او را فرا می‌خوانید. در نتیجه، برطرف می‌کند آن‌چه که شما به سوی آن دعا می‌کنید، البته اگر خواست. و آن‌چه که شما شرک می‌ورزید را همه فراموش می‌کنید.

بلکه فقط او را فرا می‌خوانید در آن لحظه فقط الله را فرا می‌خوانید‌. در نتیجه، برطرف می‌کند آن‌چه که شما به سوی آن دعا می‌کنید. یک عذابی که الان دیگر شما نیست و نابود بشوید و بیچاره شوید و دعا می‌کنید، آن ‌لحظه فقط الله را می‌خوانید و حالا الله است که اگر قرار باشد که بر طرف کند، الله آن را (عذاب را) از سر شما برطرف می‌کند، و آن چیزی که شما آن تقاضا را از الله دارید «مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ»، آن‌ دعا را می‌کنید و از خدا تقاضا دارید، خدا برای شما انجام می‌دهد البته اگر خواست «إِنْ شَاءَ»، «وَتَنْسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ» و آنچه که شما شرک می‌ورزید را همه فراموش می‌کنید یعنی از صمیم قلب باور دارید که نقطه‌ی آخر امید الله است، جایی که دست همه کوتاه می‌شود آن‌جا فقط الله دستش می‌رسد.

«وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَىٰ أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ»(انعام/٤٢)

و قطعاً ما فرستادیم به سوی امت‌های قبل از تو، پس ما آن‌ها را  به وسیله‌ی سختی‌ها و مریضی‌ها گرفتیم شاید تضرع کنند.

و قطعاً ما فرستادیم به سوی امت‌های قبل از تو (آن‌ نسل‌های گذشته) ما به سمت آن‌ها فرستادیم؛ دلیل‌ها، پیغمبرانی، پس ما آن‌ها را  به وسیله‌ی سختی‌ها و مریضی‌ها گرفتیم. «بَأْسَاءِ» گرفتاری‌ها و مریضی‌های بیرون و «وَالضَّرَّاءَ» سختی‌ و گرفتاریهایی که مربوط به جسم انسان‌ می‌شود و جان انسان در خطر می‌افتد (مشکلات بیرونی و درونی) ما آن‌ها را با این مشکلات گرفتیم «لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ» که شاید تضرع کنند، متوجه شوند و با ناله و زاری به سمت الله بر بگردند.

«فَلَوْلَا إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلَٰكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ»(انعام/٤٣)

پس چرا زمانی که آن ‌عذاب ما سراغ‌شان آمد تضرع نکردند؟ دل آن‌ها سنگ شده است و شیطان برای آن‌ها آنچه که انجام می‌دادند، مزین کرده است.

پس چرا زمانی که آن ‌عذاب ما سراغ آن‌ها آمد تضرع نکردند؟ عذاب‌های کوچک، کوچک، عذاب‌های متوجه کننده، هشدار دهنده، سمت آن‌ها آمد که تضرع کنند، چرا تضرع نکردند؟ چرا خدا را ندیدند؟ چرا متوجه اشتباهاتشان نشدند؟ «وَلَٰكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمَْ» دلیلش این است؛ دل آن‌ها سنگ شده است و شیطان برای‌شان آنچه که انجام می‌دادند مزین کرده است، کارهایشان را زر و زینت و زیبا جلوه داده است به این دلیل آن‌ها با عذاب‌های کوچک، کوچک برنگشتند. بعد از این مرحله؛

«فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّىٰ إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً فَإِذَا هُمْ مُبْلِسُونَ»(انعام/٤٤)

پس زمانی که فراموش کردند آنچه که به آن متذکر می‌شدند، بر آن‌ها در هر چیزی را باز کردیم. تا زمانی که دل‌خوش کردند. به آن‌چه که در اختیار دارند، یک‌دفعه آن‌ها را گرفتیم، پس ناگهان همه‌ی آن‌ها دیگر ناامید و مأیوس شدند.

پس زمانی که فراموش کردند آنچه که به آن متذکر می‌شدند، آنچه که برای هشدار و متوجه کردن آن‌ها بود زمانی که به آن توجه نکردند و آن عذاب‌های متوجه کننده را فراموش کردند بعد از آن مرحله، ما چه کار کردیم؟ بر آن‌ها در هر چیزی را باز کردیم:ذ«فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ» در خوشی‌ها، در یک زندگی مرفه بر رویشان باز کردیم. «حَتَّىٰ إِذَا فَرِحُوا» تا زمانی که دل‌خوش کردند، به دنیا دل بستند، کیف کردند؛ «بِمَا أُوتُوا» به آنچه که در اختیار دارند و به آن‌ها داده شده است تا به آن‌مرحله رسیدند که خوب دل به این دنیا بستند «أَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً» یک‌دفعه آن‌ها را گرفتیم، پس ناگهان همه‌ی آن‌ها دیگر ناامید و مأیوس شدند. مرحله‌ی اول عذاب‌های کوچک،  کوچک برای متوجه شدن، اگر نه، زندگی مرفه و در اوج زندگی مرفه یک‌دفعه عذاب اصلی؛ حالا یا با مرگ طبیعی، یا یک بلای آسمانی که دیگر آنجا پایان خط است، سوت پایان و دیگر هیچ امیدی برای جبران و حتی برای نجات هیچ امیدی ندارند. می‌گوید ما برایشان این کار را انجام می‌دهیم، این قانون ما در دنیا است که بر سر امت‌ها پیاده می‌کنیم.