﴿قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ﴾ بگو: ای اهل کتاب! بیایید به سوی کلمه‌ای که میان ما و شما مشترک است که جز الله، کسی را بندگی نکنیم و چیزی را شریک او قرار ندهیم، و پایین‌تر از الله، کسی از ما کسی دیگر را به خدایی نگیرد پس اگر قبول نکنند به آن‌ها بگویید: گواه باشید که ما مسلمانیم! (۶۴)

موضوع ۳۴۳: گفتگو، گفتگو، گفتگو…

سه آیه قبل یعنی آیه ۶۱ صحبت از مباهله کرد: آن‌هایی که با استدلال و ادله‌ی منطقی متقاعد نمی‌شدند که عیسی علیه‌السلام خدا نیست و لابد دلیل‌های خیلی قوی داشتند که عیسی علیه‌السلام فرزند خدا هست و در این زمینه هیچ شکی را به خودشان راه نمی‌دادند گفت که به آن‌ها بگویید بیاید با هم مباهله کنیم.

آن‌ها بیایند خودشان و عزیزترین افراد‌شان را با خودشان بیاورند و خالصانه دعا کنند که هیچ شکی ندارند که عیسی فرزند خدا است و اگر یک ذره شک داشته باشند خداوند نفرین‌شان کند و با نفرین خدایی نیست و نابود شوند.

این را از آن‌ها خواست این برنامه سبب می‌شود که به آن‌ها شُک وارد شود و سبب می‌شود که به خودشان بیایند و یک بار دیگر به دلیل‌هایشان مراجعه کنند که:

آیا به اندازه کافی دلیل دارند که عیسی فرزند خداست یا این‌که دارند چشم و گوش‌بسته از گذشتگان‌شان تقلید می‌کنند؟

اگر آدم‌های صادقی باشند به حقیقت پی می‌برند و اگر آدم‌های خراب و فاسدی باشند نیت‌شان خراب باشد نمی‌توانند از الله مخفی کنند و الله کاملا به نیت و حال و روزشان آگاه است. «فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ» تا اینجا که آن‌ها نیامدند مباهله کنند مباهله‌ای که در خدمت توحید و اثبات یکانگی الله بود.

آن‌ها که دست‌بردار افکار عیسی پرستی‌شان نشدند، عداوت و رقابت‌شان سر جای خودش است دارند ادامه می‌دهند پس یعنی چه یعنی تمام شد و دیگر راه تعامل و گفت‌وگو سد شد!؟ نه این منهج قرآن نیست، منهج قرآن گفت‌وگو است، گفتگو و گفتگو… نمی‌گذارد مسیر گفت‌وگو بسته شود. تفاوت انسان و حیوان گفت‌وگو است انسان‌ها گفت‌و‌گو دارند، گفتمان دارند.

ولی حیوانات شاخ، لگد و پنجه. پس این آیه درِ جدیدی برای گفت‌و‌گو باز می‌کند و ما را راهنمایی می‌کند که شما هم از این در بروید و گفت‌و‌گو کنید. می‌گوید به ایشان بگویید تا حالا از تفاوت‌ها صحبت می‌کردیم حالا بیاییم از مشترکات صحبت کنیم. بسیار جالب است مگر بین مسلمانان و مسیحیان و یهودیان مشترکات هم هست!؟

بله هست خلاقیت می‌خواهد که مشترکات را کشف کنید این آیه مسائل اساسی که بین این‌ها مشترک است به ما یاد می‌دهد و به ما می‌گوید با آن‌ها سر وقت گفت‌وگو بروید.