صفحه ۷

«قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» (بقره/۳۸)
گفتیم همگی‌تان فرود آیید که هر گاه از جانب من به شما هدایتی رسید پس هر کس از هدایت من تبعیت کرد نه ترسی بر آن‌هاست و نه از چیزی اندوهگین می‌شوند.
خب وقتی آدم آفریده شد و ابلیس بر او سجده نکرد و آدم از آن درخت ممنوعه خورد، حالا ماجرا فرق کرد، الله به همه آن‌ها یعنی آدم، حوا و ابلیس گفت از این‌جا فرو آیید، به کجا؟ آیه‌ی قبل بیان کرد که من همه چیز برای شما فراهم کردم در زمین، وسایل زندگی هم فراهم کردم حالا «اهْبِطُوا مِنْهَا» بروید آن‌جا، حالا آن‌جا بروید چه کنید؟ من برای شما هدایت می‌فرستم، حالا دیگر شما روی زمین هستید و مستقیماً دسترسی به من ندارید، من باید برای شما بفرستم، وقتی که برای شما هدایت می‌فرستم هر کس که از آن هدایت تبعیت کرد آن شخص خیالش از بابت همه چیز راحت باشد، نه از چیزی ترس داشته باشد نه غم و اندوهی خواهد داشت؛ یعنی به یک آرامش کامل دست پیدا خواهد کرد، یک آرامش واقعی، این آیه، آیه‌ی آرامش است؛ یعنی راه آرامش را مشخص می‌کند هر کس تبعیت کرد، دنبال کرد هدایت‌های الله را به طور کامل، به آرامش می‌رسد و هیچ غم و اندوهی در زندگیش وجود نخواهد داشت، نه این‌که مصیبت‌ها نباشد، هست منتهی در همان هدایت‌های الله راه نجات از غم‌ها هم بیان شده، خودمان را در این ببینیم با این قرآن که می‌خوانیم و می‌خواهیم ترجمه‌اش را بفهمیم موضوع این است که ما بدانیم که برای چی آمدیم، از کجا آمده‌ایم، رسالت‌مان چیست؟ این آیات دارد ما را به خودمان نشان می‌دهد، بدایت‌مان درخلقت، بدایت‌مان در آمدن به این کره‌ی زمین.

«وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» (بقره/۳۹)
کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند این‌ها یاران، ملازمان و همراهان آتش‌اند و در آن‌جا ماندگارند.
منتهی کسانی که کافر شدند با آن هدایت‌هایی که من برای آن‌ها می‌فرستم آن‌ها را فهمیدند ولی منکرش شدند و نادیده گرفتند و آیات ما را تکذیب کردند، دروغ پنداشتند، این‌ها یاران آتش‌اند، ملازمان و همراهان آتش‌اند و در آن‌جا ماندگارند.

«يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ» (بقره/۴۰)
ای بنی¬اسرائیل به یاد بیاورید نعمت‌های من که به شما ارزانی بخشیدم، به شما عنایت کردم و به عهد من وفا کنید تا من هم به عهد شما وفا کنم و فقط از من بترسید.
ای بنی اسرائیل اولین خطاب هست که دارد بیان می‌کند بعد از عموم مردم «یاایهالناس»، این اولین خطاب است یک مجموعه خاصی از مردم را دارد مورد خطاب قرار می‌دهد و بنی اسرائیل این‌جا مورد خطاب‌اند، چون بنی اسرائیل اولین کسانی بودند که هدایت الله برایشان آمد و یک جمعی بودند که تا حالا حضور دارند در زمین به صورت یک ملت، اولین ملت موجود در جهان هستند، هدایت از روز اول برای آدم علیه السلام بود منتهی به عنوان یک ملت و گروه، بنی اسرائیل وجود داشتند و الان وجود دارند و تا قیامت هم وجود خواهند داشت چون این‌ها پیشکسوت بودند و سابقه‌شان در دریافت هدایت از جانب الله اول بود به همین خاطر هم اسم آن‌ها در اول آمده و البته بعد از آدم علیه السلام، داستان آدم و حوا باز هم بیشترین کسانی که امکان دارد به مثل داستان ابلیس و آدم و حوا مبتلا شوند همین بنی اسرائیل‌اند به همین خاطر هم بعد از داستان آدم و حوا اسم بنی اسرائیل را آورد.
حالا می‌گوید که ای بنی اسرائیل به یاد بیاورید نعمت‌های من که به شما ارزانی بخشیدم، به شما عنایت کردم و به عهد من وفا کنید تا من هم به عهد شما وفا کنم و فقط از من بترسید.
باز یک توضیح کوچکی، این توضیحات مبنای فهم ترجمه آیات است و مهم‌اند، ببینید بگذارید این را خدمت شما بگویم مربوط به انسان شناسی است و شما این را خوب می‌دانید که همه انسان‌ها وقتی برایشان یک رقیبی می آید یک‌‌جوری می‌شوند، حالشان گرفته می‌شود، ناراحت می‌شوند، رقیب را دوست ندارند؛ چون که رقیب شان آن‌ها را کم می‌کند خیلی وقت‌ها یک نفر دوست دارد در فلان موقعیت باشد بعد یک نفر دیگر می‌آید آن موقعیت را از او می‌گیرد، بعد همیشه با خودش فکر می‌کند که او آمد و موقعیت من را دزدید، این حس سبب رقابت می‌شود، سبب حسادت می‌شود، سبب غیبت می‌شود، سبب تهمیت می‌شود، سبب جنگ می‌شود، مبنا جنگ و غیبت و همه این‌ها این است که آدم فکر کند که موقعیت خودش را آن یکی از او گرفته است و آن کسی که سبب شده با آمدنش این یکی کم‌رنگ و کم رونق شود، قشنگ ابلیس این‌گونه فکر کرد، خودش بالاتر بود و وقتی‌ که آدم آمد فکر کرد که الان دیگر خیلی چیزها را از دست می‌دهد، خاصتاً وقتی که آن کسی که آمده و موقعیت را دارد از او می‌گیرد در چشم او حقیر باشد، دیگر حالش بیشتر بد می‌شود و دنبال انتقام می‌رود، اصلاً دوتا بچه کوچک که دیگر واضح است وقتی یک بچه‌ای که بعد از او یک بچه دیگر متولد می‌شود، یک سال و نیم،دوسال از او کوچک‌تر است آن موقع دیگر حسادت بین آن دو تا بچه وجود دارد، چون احساس می‌کند که من دارم نادیده گرفته می‌شوم، موقعیت‌های من را دارد از من می‌گیرد و به همین خاطر حسادت در او گل می‌کند و حالا شروع به اذیت کردن می‌کند این در طبیعت آدم وجود دارد و جز با ایمان هیچ چیز نمی‌تواند این را در انسان اصلاح کند و قشنگ بنی اسرائیلی که آن همه سکان‌دار دین بودند و موقعیت‌ها داشتند با آمدن این پیامبر جدید آن‌ هم بین عرب‌ها که در چشم‌شان عرب‌ها حقیر بودند الان پیامبر آمده از بین خودشان نیست از ملت عرب است و این حال‌شان را گرفت، پس سبب شد که حسادت و رقابت را شروع کنند. حالا این آیه دارد درباره این‌ها صحبت می‌کند که شما این‌جور نیست که موقعیت‌تان از دست رفته، این‌جور نیست که دیگر الطاف الله برای شما کم شده، الله تا حالا خیلی در حق شما لطف‌ها کرده آن‌ها را به یاد بیاورید.
پس شما الان از عنایت خدا خارج نمی‌شوید فقط حسودی نکنید این‌ همه خداوند در حق شما لطف و عنایت کرد الان دارد می‌گوید ای بنی اسرائیل به یادتان بیاورید نعمت‌هایم که بر شما ارزانی بخشیدم و شما به عهد من وفا کنید، عهد بر این بوده که هر وقت هدایت خدا آمد هدایت را بپذیرید، «فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ» شما این هدایت را بپذیرید من هم به عهدهای خودم وفا می‌کنم و فقط از من بترسید، من مد نظر شما باشم نه عرب‌ها، نه افراد و ملت‌های دیگر.

«وَآمِنُوا بِمَا أَنْزَلْتُ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ وَلَا تَكُونُوا أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ» (بقره/۴۱)
ایمان بیاورید به آن‌چه که من نازل کردم که تصدیق کننده است به آن‌چه همراه شماست، شما اولین کافران به آن نباشید و آیات من را به بهای اندک و بی‌ارزش از دست ندهید و فقط من را مد نظر قرار دهید.
«وَآمِنُوا بِمَا أَنْزَلْتُ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ وَلَا تَكُونُوا أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ» و شما ایمان بیاورید به آن‌چه که من نازل کردم، شما من را ببینید که دارم این کارها را انجام می‌دهم، «أَنْزَلْتُ» ایمان بیاورید به آن‌چه که من نازل کردم که تصدیق کننده است به آن‌چه همراه شماست، شما تورات دارید تمام چیز‌هایی که همراه شماست دارد تایید می‌کند و شما اولین کافران به آن نباشید. «وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ» و آیات من را به بهای اندک عوض نکنید، به خاطر مال دنیا و چیزهای اندک و بی‌ارزش آیات من را از دست ندهید، «وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ» و من را مد نظر قرار دهید، تقوای من را داشته باشید ول کنید نگاه به این و آن رقیب را، به عنوان رقیب به آن‌ها نگاه نکنید من را ببینید «وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ» فقط من را مد نظر قرار دهید.

«وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (بقره/۴۲)
و حق را به وسیله باطل نپوشانید و حق را کتمان نکنید در حالی‌که خودتان می‌دانید.
شما سر یک لجی افتادید این کارها را دارید انجام می‌دهید، این‌ کارها را نکنید، حق را نپوشانید، حق را کتمان نکنید.

«وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ» (بقره/۴۳)
نماز را بر پا بدارید و زکات بدهید تا پاک شوید و با رکوع کنندگان رکوع کنید.[در جمع مردم نماز بخوانید]
نماز را بر پا بدارید تا دل‌تان با الله باشد، حسادت از دل‌تان در برود و زکات بدهید تا پاک شوید و با رکوع کنندگان رکوع کنید، در جمع مردم نماز بخوانید.

«أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ» (بقره/۴۴)
آیا شما مردم‌ را به کارهای نیک امر می‌کنید، خودتان را فراموش می‌کنید؟ در حالی‌که شما دارید کتاب را تلاوت می‌کنید آیا اندیشه نمی‌کنید؟
آیا شما مردم‌ را به کارهای نیک امر می‌کنید، خودتان را فراموش می‌کنید؟ خب همان چیزهایی که سالیان‌ سال به مردم می‌گفتید حسادت بد است این کار را نکنید خب آیا الان خودتان را فراموش می‌کنید، همان‌ها را انجام دهید در حالی‌که شما دارید کتاب را مطالعه می‌کنید، تلاوت می‌کنید، آیا شما این‌ کار را انجام می‌دهید «أَفَلَا تَعْقِلُونَ» آیا در مورد کارهای خود اندیشه نمی‌کنید که الان دارید چه کارهایی انجام می‌دهید.

«وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ » (بقره/۴۵)
به وسیله صبر و نماز کمک بجویید، ولی آن سخت و دشوار است مگر بر آدم‌های خاشع.
«وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» کمک بجویید، سخت است درست است، رقابت سخت است منتهی کمک بگیرید از نماز به وسیله صبر و نماز. «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ» ولی نماز سخت و سنگین است، دشوار است الا بر آدم‌های خاشع که فقط از الله می‌ترسند و الله را مد نظر قرار می‌دهند جز بر این آدم‌ها نماز خواندن سخت است، این راه‌حل و درمان حسادت است، این کار‌ها را انجام دهید به وسیله صبر، صبور باشید و نماز، نماز بخوانید و با الله ارتباط بگیرید.

«الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ» (بقره/۴۶)
کسانی که یقین دارند حتما با الله ملاقات می‌کنند و قطعا آن‌ها به سوی الله بازمی‌گردند. [نماز جز بر این افراد سخت است]
کسانی که گمان می‌کنند، کسانی که یقین دارند، مد نظر قرار می‌دهند این قضیه را که آن‌ها با پروردگارشان ملاقات کننده هستند، حتما با الله ملاقات می‌کنند و حتما آن‌ها به سوی الله بر می‌گردند، نماز جز بر این افراد سخت است، بر این افرادی که این‌ها را مد نظر قرار می‌دهند آسان است، حسادت از دل بیرون کردن آسان است که می‌دانند با الله ملاقات می‌کنند و به سوی الله باز می‌گردند.

«يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ» (بقره/۴۷)
ای بنی¬اسرائیل به یادتان بیاورید نعمت‌هایی که فراوان من بر شما انعام کردم و شما را بر کل جهانیان امتیاز و برتری دادم.
«يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ» ای بنی اسرائیل به یادتان بیاورید نعمت‌هایی که فراوان من بر شما انعام کردم، شما را اکرام کردم آن‌ها را به یادتان بیاورید. «وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ» و من شما را بر کل جهانیان امتیاز دادم، چه‌قدر عنایت‌ها کردم که به هیچ‌کس آن عنایت‌ها را نکردم، آن‌ها را به یادتان بیاورید.

«وَاتَّقُوا يَوْمًا لَا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ» (بقره/۴۸)
و بترسید از آن روزی که هیچ‌کس برای کسی دیگر کفایت نمی‌کند، آن روز را مد نظر قرار دهید که شفاعت از هیچ‌ کس پذیرفته نمی‌شود و از هیچ کس معادلی گرفته نمی‌شود و از جانب هیچ‌ کس هم نصرت داده نمی‌شود.
«وَاتَّقُوا يَوْمًا لَا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئًا» و بترسید از آن روزی که هیچ‌کس برای کسی دیگر کفایت نمی‌کند، هیچ کس به درد کسی نمی‌خورد، هیچ چیز«شَيْئًا»، آن روز را مد نظر قرار دهید. «وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ» و آن روز را مد نظر قرار دهید که شفاعت از هیچ‌ کس پذیرفته نمی‌شود و از هیچ کس معادلی گرفته نمی‌شود و از جانب هیچ‌ کس هم نصرت داده نمی‌شود، آن روز را مد نظر قرار دهید.